Als de overheid Tata Steel niet helpt met verduurzamen, dan is het bedrijf „op termijn niet meer levensvatbaar” door de bedragen die het bedrijf aan Europese CO2-heffing zou moeten betalen. Dit staat in een rapport van de externe adviseurs aan het kabinet dat ergens in de komende weken naar buiten komt. Hierover staat nu al een passage in de lijst van mogelijke financiële tegenvallers die het ministerie van Economische Zaken heeft opgetekend voor de formatietafel. Die zijn maandag openbaar gemaakt, als bijlage van het eindverslag van informateur Ronald Plasterk.
Met Tata Steel in IJmuiden wil het kabinet, net als met andere grote spelers in de industrie, afspraken maken over vergroening. Tegenover concrete plannen en tijdpaden kan gerichte financiële overheidssteun staan als de partijen hierover overeenstemming bereiken. Vorig najaar wees demissionair minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) Hans Wijers en Frans Blom aan om naar de verduurzamingsplannen van Tata Steel te kijken en met alternatieven te komen. Hun rapport komt nog dit kwartaal (tot en met eind maart) uit, staat in de stukken van EZK. Uit dat rapport zal blijken dat de overheidssteun in de zogenoemde ‘maatwerkafspraken’ van levensbelang is voor Tata Steel.
In de komende kabinetsperiode (2024-2028) en in de kabinetsperiode die daarop volgt, zal het kabinet vele miljoenen moeten uittrekken om onder meer te voorkomen dat „duizenden banen verloren gaan”. De precieze bedragen zijn overigens weggelakt. Een deel van de kosten gaat op aan gezondheidsmaatregelen. In september vorig jaar kwam het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) met een rapport waarin stond dat door de uitstoot van Tata Steel de verwachte levensduur van omwonenden gemiddeld 2,5 maand korter is.
EZK sluit niet uit dat het nodig is om extra leningen te verstrekken aan Tata Steel of garant te staan voor leningen door andere financiers. „De omvang daarvan is nu nog niet in te schatten.” Een mogelijke kostenpost is ook de eventuele nadeelcompensatie die aan Tata moet worden betaald als de fabriek zich op last van de Tweede Kamer aan strengere normen moet houden.
Tata-topman Hans van den Berg zei vorig jaar 1 miljard euro van de staat nodig te hebben om de omslag naar een schone staalproductie te maken.