De Europese Unie (EU) heeft bijzondere wortels. In de aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement pleit SGP-jongeren voor een kernachtig geluid.
Na de Tweede Wereldoorlog waren de verschrikkingen van oorlog en totalitarisme een directe aanleiding voor Europese samenwerking. Maar daarnaast vormden waarden als solidariteit, eenvoud en rechtvaardigheid voor de oprichters juist door hun christelijke betekenis een gedeelde basis voor samenwerking.
Helaas krijgen deze waarden vandaag de dag een seculiere invulling. Bijvoorbeeld in het opleggen van liberale voorwaarden rond de beschermwaardigheid van het leven en van identiteit, zowel aan EU-lidstaten als aan landen buiten de EU. De oplossing hiervoor zit niet in institutionele verandering, maar allereerst in de herwaardering van de oorspronkelijke betekenis van de gedeelde waarden. Hierin hebben christelijke partijen goud in handen. De doelstelling van christelijke politiek is immers bestuur met als gedachte dat Bijbelse principes het beste voor iedereen inhouden. Christelijke politiek komt pas volledig tot haar recht als ze ook op het niveau van de EU aanwezig is.
Aangezien het christelijke geluid in de Nederlandse politiek zwakker is geworden, moet het Europese politieke niveau aangegrepen worden om dit geluid blijvend te laten horen, met de hoopvolle motivatie dat het Evangelie niet is gebonden aan landsgrenzen. Ook de toegenomen globalisering heeft de EU voor christelijke politiek tot een noodzakelijk platform gemaakt om tot verdere uitwerking van haar waarden te komen.
Dat begint bij de bouwstenen van de EU. Ze is zo sterk als de optelsom van haar individuele lidstaten. Veiligheid en respect voor rechtsstaat en democratie, met handhaving van rechten van minderheden, moeten daarom allereerst op die plekken gegarandeerd zijn. In dat licht mag ook de steun aan Oekraïne –politiek, financieel en militair– niet ontbreken. Ook al is het (nog) geen lidstaat, de aanval op het soevereine land staat in een breder perspectief van bedreigingen van democratische rechtsordes.
Binnen de EU spelen genoeg onderwerpen waar christelijke politiek en waarden concreet tot uiting kunnen komen. Zo brengt de notie van naastenliefde mee dat een humaan asielbeleid wordt gecreëerd en uitgevoerd. Wij leggen hierbij specifiek de nadruk op gezinshereniging, omdat de waarde van het gezin, als hoeksteen van de samenleving, ook op internationaal vlak uitgedragen moet worden. Dit vereist wel dat gezinshereniging, specifiek de bescherming van kinderen, niet beperkt wordt. Ook op andere vlakken kan christelijke politiek een belangrijke rol spelen, zoals in de zorg voor de schepping door het tegengaan van klimaatverandering en het terugdringen van mensenrechtenschendingen in productieketens.
Ten slotte vragen wij aandacht voor veiligheid en onafhankelijkheid. De opkomst van China is een bedreiging die vraagt om meer onafhankelijkheid in kritieke sectoren en het creëren van eigen productiecapaciteit. Daarnaast vereist de mede door China veroorzaakte internationale instabiliteit, bijvoorbeeld rond Taiwan, dat de EU samen met gelijkgezinde bond‑ genoten opkomt voor zijn belangen.
Reflectie
Verdere gedachtevorming over en reflectie op de rol en het functioneren van de EU is nuttig. Hierbij past constructieve kritiek. ”Een kernachtig geluid” houdt voor de EU niet alleen in dat de christelijke waarden meer centraal komen te staan, maar ook dat institutionele veranderingen noodzakelijk zijn. De EU moet een organisatie zijn die niet in de eerste plaats boven de lidstaten staat, maar een spreekbuis en platform voor samenwerking biedt voor de lidstaten.
Wat ons betreft, bestaat de EU namelijk in de eerste plaats om gezamenlijk grensoverschrijdende problemen aan te pakken, zoals migratie, handel en klimaat. Onze geschiedenis heeft laten zien waarom deze samenwerking noodzakelijk is. Christelijke waarden als naastenliefde en rechtvaardigheid zijn hierbij onmisbaar en bieden een gedeelde basis. Vanwege deze gezamenlijke tradities van lidstaten moet de nadruk dus niet liggen op het creëren van een soort superstaat maar op onderlinge samenwerking. Het principe van subsidiariteit moet weer leidend worden. Dat betekent dat de EU zich als instituut niet moet bemoeien met wat door lidstaten zelf geregeld kan worden.
Christelijke politiek benadrukt relativering door bescheidenheid. De EU wordt, ook met die politiek, nooit perfect. Optreden binnen de EU moet daarom geen utopisch streven naar een paradijs op aarde zijn. Maar het tegenovergestelde daarvan –je volledig onttrekken aan verantwoordelijkheid binnen de EU of kritiek geven zonder oplossingen te bieden– is ook niet wenselijk. De EU biedt namelijk een unieke kans om op Bijbelse principes gebaseerde politiek verder in de praktijk te brengen. Daarom is het participeren binnen de EU een verantwoordelijkheid voor christelijke politici, zeker voor de SGP. Om de partij de mogelijkheid te bieden haar plicht uit te voeren, is het van vitaal belang dat de achterban haar steentje bijdraagt. Daarom roepen wij de christelijke burger op: laat op 6 juni uw Europese stem niet verloren gaan!
De auteurs zijn respectievelijk bestuurslid politiek en commissielid Internationaal bij de SGPJ.
