Een berichtje op je telefoon dat je informeert over treinvertraging in je regio. Zulke communicatie zou reizigers helpen. Dat zegt transportexpert Bert van Wee, reagerend op een woensdag gelanceerde ideeënwedstrijd.
„De NS zouden reizigers vaker pro-actief moeten benaderen”, zegt prof. Van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft. „Ik werk in Delft en woon in Amersfoort. Per trein kan ik via Rotterdam, maar ook via Den Haag naar huis. Stel dat er een storing is tussen Delft en Den Haag. Dat zou ik op mijn telefoon willen lezen, zodat ik mijn terugreis tijdig kan wijzigen. De NS kunnen via de OV-kaart reisgedragingen volgen en dus specifieke groepen in een regio een berichtje sturen over actuele vertragingen. Of zo’n alarmeringssysteem wat betreft privacy geoorloofd is, weet ik niet. Ik ben geen jurist.”
Van Wee oppert desgevraagd zijn idee in reactie op een woensdag afgetrapte wedstrijd. NS en reizigersvereniging Rover vragen passagiers komende maand plannen in te sturen om vervoer per trein te veraangenamen. De ideeën moeten passen in een budget van 1,5 miljoen euro. De bedenker van het beste plan krijgt twee tickets voor een zesdaagse treintocht door de Zwitserse bergen.
De NS zouden reizigers bij onverwacht oponthoud adequater moeten helpen, vindt Van Wee. „Ik had zelf vertraging op het traject van Den Bosch naar Utrecht. Een NS-mevrouw riep in de trein om: „Maakt u zich geen zorgen, wij regelen taxi’s voor u.” In Utrecht kwamen de bestelde taxi’s die nacht echter niet opdagen. De NS was niet bij machte snel een alternatief te regelen. Er kan sprake van zijn overmacht. Maar de NS zou in zulke situaties reizigers tijdig moeten meegeven: „Wij weten niet zeker of het lukt om een taxi voor u te regelen.” Dan kan een passagier eerder zelf zijn eigen plan trekken.”
Meer kleur
Verder kunnen de NS nog een slag maken als het gaat om inrichting van treinstations, geeft Van Wee aan. Hij wijst op onderzoek dat aantoont dat reizigers een tijdje rondhangen op een station vervelender vinden dan stilstaan in een trein. „Van belang is dat de NS het verblijf op stations voor reizigers prettiger maakt. Denk aan meer licht en meer kleur. Gelukkig heeft de NS daar de laatste jaren meer oog voor. Zo staan op verschillende stations piano’s, waar wachtende reizigers op kunnen spelen.”
De NS zouden bijvoorbeeld meer werk kunnen maken van het plaatsen van fleurige bloembakken, gezellige koffiekiosken en comfortabelere stoelen. Reizigers waarderen doorgaans ook dat grauwe wanden worden voorzien van schilderingen van bijvoorbeeld historische taferelen, geeft Van Wee aan.
Een van de grootste problemen voor de NS op dit moment is de drukte in treinen. „Zeker tijdens de hyperspits, tussen 7.45 en 8.30 uur, moeten reizigers op trajecten tussen middelgrote steden vaak staan.” Het probleem is niet in een handomdraai op te lossen, waarschuwt hij. „Langere treinen inzetten is gruwelijk duur.” Voor een duurder treinkaartje in de spits en een goedkoper kaartje in de daluren loopt politiek Den Haag niet warm.
Deur
De woensdag gelanceerde prijsvraag vindt Van Wee een goed idee. „Ik zat zelf ooit in een jury van zo’n wedstrijd. Deelnemers leveren geregeld ideeën waar de NS niet meteen aan denken.” Tegelijk moeten mensen beseffen dat sommige kwesties lastig liggen. „Reizigers in Amersfoort ergerden zich eraan dat een extra deur naar een bewaakte fietsenstalling bij het station al om 19.00 uur dichtging. Als die deur een paar uur later zou sluiten, zou dat reizigers veel looptijd besparen. Bij navraag bleek dat die kwestie niet zo simpel was op te lossen. Die extra deur open houden betekende namelijk de inzet van een extra werknemer in de stalling, onder meer vanwege veiligheidsredenen.”
Nederlanders mogen steen en been klagen over de NS, internationaal staat het spoorbedrijf er best goed op, geeft Van Wee aan. „De laatste decennia staat Nederland in de bovenste regionen van lijstjes over bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van de dienstregeling. Het treinnetwerk is best fijnmazig. Tussen veel steden en dorpen bestaan goede treinverbindingen, veel bestemmingen kun je via meerdere trajecten bereiken.”
