In de nacht van zaterdag op zondag hebben onbekenden met groene graffiti de tekst „7 oktober ’23” op de voorzijde van het gebouw gespoten. Met daarnaast een Davidster, voorzien van een streep eronder en erboven. Maar wil de dader dat deze datum van de gruwelmoord van Hamas op Israëlische burgers niet vergeten wordt, of is het precies andersom? Is het een eerbetoon aan Hamas, omdat juist de kleur groen (uit de vlag van Hamas) als verf is gebruikt? Niemand die het weet. De actie is vooralsnog door niemand opgeëist, vertellen voorzitter Jan van den Hoorn en bestuurslid Melis Geurts van de stichting.

Politiewoordvoerder Simen Klok laat weten dat de politie de zaak onderzoekt. „We hebben met omwonenden gesproken en er zijn camerabeelden bekeken. Er is nog niemand aangehouden. Meer details kunnen we niet geven.”

De gedachtenisruimte aan de Dorpsstraat in Putten herinnert aan de razzia op 1 en 2 oktober 1944. Toen werden 601 mannen weggevoerd naar het Duitse werkkamp Neuengamme. Na de bevrijding keerden er slecht 48 terug. Ieder jaar worden de slachtoffers herdacht. De razzia blijft een open wond in de gemeenschap. Groot was dan ook de verbijstering toen zondagmorgen de bekladding van het gebouw werd ontdekt. De gemeente nam direct maatregelen door de tekst af te dekken en de volgende dag te laten verwijderen door een schoonmaakbedrijf.

Pal naast het gebouw wonen Everard en Janna Muis. De bekladding noemen ze erg pijnlijk. De vader van mevrouw Muis was een van de mannen die in oktober 1944 werd weggevoerd. Hij keerde nooit terug. „Ik snap niet wat deze daders heeft bezield. Deze ruimte heeft niets met de oorlog in Israël te maken. Wij hadden pas in de gaten wat er aan de hand was toen we politie bij het gebouw zagen lopen. Er is hier ook nog een agent geweest om te vragen of wij misschien camerabeelden hadden. Maar die is alleen op onze achterdeur gericht. We hebben niets gezien of gehoord.”

Volgens de bestuursleden is inmiddels de verfbus van de dader gevonden in de struiken 100 meter verderop, dankzij een snuffelende hond. „Als ik de dader was zou ik nu toch zenuwachtig worden. Zeker als zijn vingerafdrukken op de bus staan. De winkel waar de verf is gekocht, is vermoedelijk ook eenvoudig te achterhalen.”

Van den Hoorn en Geurts hebben geen idee wat de beweegreden is geweest voor de bekladding. Verbaasd zijn ze ook over de landelijke media-aandacht. „Mensen zijn geschokt en via internet krijgen we veel steunbetuigingen.”

Voor rabbijn Binyomin Jacobs was de graffiti-aanslag reden om dinsdag naar Putten af te reizen en het stichtingsbestuur een hart onder de riem te steken. „Dit gebouw is eigenlijk een grafzerk zonder graf. De nagedachtenis van de slachtoffers wordt op deze manier besmeurd. Dat doet ook mij pijn. De bekladding is onlogisch. De strijd tussen Israël en Hamas op dit moment, heeft niets te maken met wat hier is in 1944 gebeurd.”

Jacobs ziet in de tekst een uiting van antisemitisme, iets was hij dagelijks zelf aan den lijve ondervindt. „Enkele dagen geleden liep ik langs een basisschool en werd ik door kinderen uitgescholden voor vuile Jood. Ik durf al vijftien jaar niet meer in een trein te stappen.”

Volgens Jacobs is het „van de zotte” dat Joden in Nederland gevaar lopen vanwege de oorlog in Israël. „Er zijn zoveel brandhaarden in de wereld. Dat boeit niemand. Dat wordt plotseling anders als Israël er bij betrokken is. Dan barst de haat los. Dat Putten een christelijke dorp is en er een band is tussen Joden en christenen, is voor mij een extra motivatie om hier vandaag te zijn en de mensen te bemoedigen.”