Al maanden loopt de druk op het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel op. Een brief van de Inspectie Justitie en Veiligheid, die donderdag verscheen, toont opnieuw de problemen. De situatie in Ter Apel is „onhoudbaar”, concludeert de inspectie na een bezoek dinsdag.

Er verblijven in het centrum honderden mensen meer dan de maximumcapaciteit van 2000, schrijft de inspectie. Voor deze groep „wordt niet voldaan aan de meest basale eisen van opvang op het gebied van bed en bad”. Bovendien is de situatie onveilig: „Het aantal en de aard van de incidenten binnen de hekken van het COA-terrein neemt toe.” Waar mensen uit nood in wachtruimtes en recreatiezalen overnachten, is de brandveiligheid niet in orde, staat in de brief.

De huidige opvang in Ter Apel is „onmenselijk”, stelt Daniëlle Brouwer, woordvoerder van het Rode Kruis, desgevraagd. De hulporganisatie springt al bij in Ter Apel sinds mensen vorig jaar zomer op het gras moesten slapen. In de IND-wachtruimtes, waar al maanden noodgedwongen mensen overnachten, delen Rode Kruisvrijwilligers al even zo lang eten uit.

Brouwer was woensdag in het aanmeldcentrum. „Zo’n wachtruimte kun je vergelijken met een terminal op een vliegveld. Mensen slapen op stoelen of op de koude tegels.” Om het voor de asielzoekers iets gerieflijker te maken, deelde het Rode Kruis kussens, matjes en dekens uit.

Ook met de hygiëne is het niet best gesteld, vertelt Brouwer. „Er slapen vijftig tot zestig mensen in zo’n ruimte. Die delen een of twee wc’s en wastafels. Iemand vertelde me over een vrouw die menstrueerde maar zich al dagen niet kon douchen.” Pleisters plakken is het enige wat het Rode Kruis kan doen, stelt de woordvoerder. „De oorzaak is de doorstroom. Die hapert, al tijden. Daardoor kunnen we mensen geen veilige plek bieden in Ter Apel.”

Ook het COA lijkt vooral bezig met noodgrepen. Zo opende donderdag in Stadskanaal, op een kwartier rijden van Ter Apel, een tijdelijke nachtopvang. In een verwarmde tent is plek voor 200 mensen. Vluchtelingen voor wie in Ter Apel geen slaapplek meer is, worden naar Stadskanaal gebracht, om ’s ochtends weer terug te gaan naar het aanmeldcentrum. Op die manier hoeven er geen mensen meer in de IND-wachtruimtes te slapen, zei een COA-woordvoerder donderdag tegen het ANP.

Uithoek

Groningen kan de structurele problemen niet alleen oplossen, concludeert de inspectie. Ze spoort gemeenten en provincies aan hulp te bieden.

Intussen vinden Groningse bestuurders dat Nederland hen in de kou laat staan. René Paas, Commissaris van de Koning in Groningen, zei donderdag in Nieuwsuur dat er zelfs is nagedacht over het op bussen zetten van asielzoekers naar elders. „Dat heeft te maken met de totale frustratie en woede dat je klemgezet bent door je collegabestuurders in de rest van het land.” Die doen volgens Paas niet genoeg in de opvang van asielzoekers. „Wij kunnen hier, in een kleine uithoek van het land, niet een nationaal probleem proberen op te lossen. Als het hele asielsysteem volloopt omdat niemand een hand uitsteekt, dan loopt het hier, in het enige aanmeldcentrum in Ter Apel, uit de hand.”