Medio oktober verscheen de encycliek ”Laudate Deum” (Prijs God), een actualisering van zijn klimaatbrief ”Laudato Si” (Geprezen Gij) uit 2015. De paus zou zijn hartenkreet toelichten op de VN-klimaatconferentie in Dubai, die vorige week begon, maar was door ziekte verhinderd.

Stevig hekelt Franciscus de ongebreidelde consumptiedrift van rijke landen. En of hij gelijk heeft. ”Black Friday” is net voorbij, het koopjesfeest dat tegenwoordig een week en langer duurt. Trouw sprak van „een hoogmis van verspilling en overconsumptie”. Hebben we al die spullen eigenlijk nodig…? Veel producten worden spoedig weer afgedankt en daarna niet zelden gedumpt in derdewereldlanden. Het vermogende deel van de mensheid is in grote mate verantwoordelijk voor de enorme vervuiling van de planeet. Doorgaan op dezelfde voet maakt dit huis onbewoonbaar. Alarmbellen rinkelen. IJskappen en gletsjers smelten ongekend snel. De biodiversiteit keldert achteruit. De zeespiegel stijgt. Bossen verbranden. Stormen razen. Hoosbuien plenzen neer.

Een economie mag kennelijk nooit krimpen, maar moet altijd groeien. Koopkracht en werk­gelegenheid zijn heilig verklaard. Aandeelhouders willen winstmaximalisatie. Terecht spreekt de paus ook zijn grote zorg uit over mensenrechten. Die raken allereerst de meest kwetsbaren. De ook in Dubai weer bepleite energietransitie is niet altijd in het voordeel van hen. Te vaak zitten zij de winning van de benodigde grondstoffen in de weg. Dus… verkassen. Hun leefomgeving verandert in een industrielandschap. In China worden Oeigoeren zelfs tot arbeid gedwongen om de grondstoffen voor onze energietransitie te delven. Er valt op het gebied van mensenrechten en milieu nog wel wat te verbeteren.

Inmiddels lieten techreuzen hun oog vallen op de maan. Ophalen van buitenaardse delfstoffen lijkt zeer winstgevend. Wordt de maan nieuw win­gewest? Ook aan groene energie hangt een prijskaartje. En waarheen straks met afgedankte zonnepanelen en windmolens? Misschien moeten we gewoon wat milieubewuster gaan leven en zuiniger omgaan met het geschenk van het huis dat we mogen bewonen. De vrijemarkteconomie gaat uit van het recht van de sterkste, slimste en machtigste, maar Christus leert iets anders. De paus houdt ons bij de les.