Opvoedproblemen houden we graag binnenshuis. Schrijfster Miloe van Beek, die zelf twee kinderen heeft, durft wel te delen dat zaken soms zo hoog oplopen dat de ontbijtkoek door de keuken vliegt. Ze bewijst er haar volgers een dienst mee.
In het eerder dit jaar verschenen boek ”Doorbreek de cirkel. Waarom opvoeden over jezelf gaat” biedt Van Beek een inkijkje in haar gezin. Het bestaat uit een vader en een moeder met een volle agenda en twee kinderen die elk op emotioneel vlak extra aandacht nodig hebben, maar daar niet altijd even handig om vragen. Dat veroorzaakt veel strijd en veel gedoe.
Stapje voor stapje leert Van Beek meer grip op de situatie te krijgen. Met zijn gedrag wil haar voor het oog dwarse zoon iets zeggen, bemerkt ze met vallen en opstaan. Achter het stoere masker schuilt een brok onzekerheid.
Tegelijkertijd houden de kinderen haar een spiegel voor. Gaandeweg krijgt Van Beek in de gaten waarom ze de boosheid van haar zoon niet prettig vindt en die continu probeert de kop in te drukken. Het confronteert haar met zaken die haar in gedachten terugbrengen in haar jeugd. De verwijdering die ze door haar kinderogen zag ontstaan bij haar eigen ouders en de scheiding die daarop volgde, hebben op haar een onuitwisbaar stempel gedrukt. Beide zaken beïnvloeden haar reactie, of ze dat nu wil of niet.
Hoe sterk ze zich ook voornemen het anders te doen, opvoeders zijn altijd geneigd om in dezelfde valkuilen te stappen als hun eigen ouders, leerde Van Beek onder ogen zien. Probeer te ontrafelen hoe je familiesysteem in elkaar zit, adviseert ze in ”Doorbreek de cirkel”. Dat opent de weg naar verandering.
Naast haar persoonlijke ervaring ruimt de auteur ook plaats in voor gesprekken met deskundigen. In de bijbehorende podcast, die te vinden is op haar website, is daar nog meer ruimte voor. Een van de geïnterviewden is Bart Heeling, die in het speciaal onderwijs werkt met kinderen die vanuit een periode van thuiszitten weer op school proberen te integreren. Zijn wekelijks trouw geposte ervaringsverhalen op LinkedIn worden gevolgd door ruim 65.000 mensen.
De 52-jarige meester maakt er geen geheim van dat het gedrag van kinderen volgens hem grotendeels wordt uitgelokt door de opvoeder. „Reageer stabiel en emotioneel neutraal als er iets is. Vroeger zeiden ze dat je eerst tot tien moet tellen, daar zit een hele wijsheid achter. Je kunt het ongewenste gedrag dat je ziet wel benoemen, maar de boosheid die je voelt opkomen, houd die voor jezelf.”
Boos, geschrokken of teleurgesteld reageren heeft volgens Heeling ook helemaal geen effect als de gemoederen hoog oplopen. „Het kind voelt op dat moment zelf zo veel naar boven komen. Voor de emoties van jou als opvoeder is dan helemaal geen plaats.
Als leerkracht in het speciaal onderwijs ondervindt Heeling de gevolgen van een op prestaties gerichte maatschappij en de druk die dat geeft dagelijks aan den lijve. „Opvoeding en onderwijs is een zaak van lange adem. Met rust, geduld, humor en stabiliteit kom je heel ver. Wat vandaag niet lukt, komt morgen wel.”
In de podcast roept Heeling opvoeders op de tijd te nemen om van de kinderen te genieten. „Maak het gezellig, doe een spelletje en houd het positief. Wees daar bewust mee bezig. Zorg dat ook een saaie klus als opruimen iets leuks en gezelligs wordt, dat is een stuk effectiever dan de mopperstand. En stop ermee om het plaatje op sociale media kloppend te krijgen. Ik vermoed dat daar de sleutel ligt voor de problemen die zich in deze tijd aan het ontwikkelen zijn.”
De kinderen van Van Beek hebben zich –ondanks de rondvliegende ontbijtkoek– ontwikkeld tot twee zelfbewuste jonge mensen. De zoektocht die ze aflegde en beschreef, kan ouders moed en een steuntje in de rug geven. Weten wat het gedrag van je kind met je doet, betekent niet dat je vanaf dat moment altijd perfect reageert, ondervond Van Beek. Het geeft je wel de intentie je eigen gedrag aan te passen en als het misloopt er achteraf over te praten.
Boekgegevens
Doorbreek de cirkel. Waarom opvoeden over jezelf gaat, Miloe van Beek; uitg. Kosmos; 192 blz.; € 21,99
www.miloevanbeek.nl