De Franstalige kerkgemeenschap in Bern werd in 1623 gesticht door de hugenoot Louis de Champagne, Comte de la Suze, die van 1622 tot 1624 de leiding had over de aanleg van de Grosse Schanze, de westelijke stadsversterking van Bern. Met dat initiatief wilde de hugenoot ervoor zorgen dat Franstalige Berners uit Kanton Vaud (in 1536 toegevoegd aan kanton Bern) kerkdiensten in hun moedertaal konden volgen. Het gemeentebestuur ging akkoord en Champagne kreeg de beschikking over de Dominicaanse kerk.

Nadat Lodewijk XIV in 1685 het tolerantie-Edict van Nantes herriep, ontvluchtten vele hugenoten het land. Ongeveer 50.000 van hen trokken Zwitserland binnen. Doorgaans bij Genève, dat het Mekka van de hugenoten werd. Hun aantallen namen dermate toe dat Calvijns woonplaats bijna uit zijn voegen barstte. Velen moesten verder trekken. De gebieden van de oude confederatie, waar Genève deel van uitmaakte, spraken samen een verdeelsleutel af. Omdat het Berner grondgebied destijds het grootste was, zou Bern de helft van de hugenootse vluchtelingen overnemen. Een deel van Franse vluchtelingen vond kerkelijk onderdak in de Dominicaanse kerk.

Nog steeds koestert de ”Paroisse française de Berne” aan de Zeughausgasse haar geschiedenis. „Het Hugenootse erfgoed maakt deel uit van ons DNA”, zegt predikant Olivier Schopfer. „Onze parochie heeft altijd bestaan uit een mix van mensen die al lang in Bern wonen of op doorreis zijn. Dit is ook de basis van haar inzet voor Franstalige vluchtelingen in Bern.”

Bern speelde destijds een belangrijke rol in de hervormde vluchtelingengolf uit Frankrijk, omdat het zowel huisvesting en verzorging als verder transport tot Duitsland organiseerde. „De inwoners van Bern hielpen genereus de hugenoten die hun thuisland waren ontvlucht”, aldus Schopfer. „Maar gezien de grote aantallen konden de meesten zich hier toch niet blijvend vestigen. Daarbij zagen de autoriteiten hen als concurrentie.”

De Dominicaanse kerk is de oudste bewaarde kerk in Bern. Deze werd rond 1300 gebouwd voor het Dominicaanse klooster dat in 1269 werd gesticht. Met de Reformatie werden de Dominicanen uit Bern verdreven en het klooster omgebouwd tot ziekenhuis. Sinds 1623, nu 400 jaar geleden, wordt de kerk gebruikt door de Franstalige protestanten. De gemeente telt nu ongeveer 700 leden.

Herdenking

Ds. Schopfer organiseerde ter gelegenheid van de herdenking een kerkdienst zoals in de zeventiende eeuw. „Het eerste wat je je daarbij voorstelt, is urenlang luisteren op de harde kerkbanken. Een uur blijven zitten is nu al heel wat, toen was het twee en een halfuur. Daarbij duurde de preek alleen al twee uur. Maar het ging er wel gemoedelijker toe. De bijeenkomsten waren een heel belangrijk punt in het leven, waar de hele gemeenschap elkaar ontmoette.”

Op 1 oktober werd de preek gehouden, die oorspronkelijk werd uitgesproken op 25 maart 1688 in deze kerk. De pastor was toen Pierre-François Olivier, uit Coppet aan het Meer van Genève. Schopfer, glimlachend: „We hebben wel een pauze ingelast.”