Te midden van terreur kan Hervormingsdag niet gemist worden
Waarom zou je een gebeurtenis van meer dan vijf eeuwen geleden elk jaar blijven herdenken? Er zijn deze week toch wel belangrijker kwesties die om aandacht vragen dan Hervormingsdag? Toch niet.
Wie de wereldgeschiedenis wil begrijpen, moet niet alleen het nieuws volgen, maar de Bijbel naast de krant leggen. Daarom moet de Reformatie niet alleen herdacht worden, maar is ook een nieuwe Reformatie noodzakelijk.
Het dagelijks nieuws wordt deze weken bepaald door oorlogsgeweld in het Midden-Oosten en de strijd tussen Rusland en Oekraïne. Ook verkiezingscampagnes krijgen aandacht, zowel in de Verenigde Staten als in Den Haag. Slechts weinig journalisten zullen eerst hun Bijbel raadplegen om dit nieuws te duiden. In het gunstigste geval zullen ze wijzen op de religieuze wortels van de conflicten tussen Israël en Hamas of een analyse geven van de teloorgang van het CDA. Maar helpt het om de Bijbel daarbij open te slaan?
Zeker wel. Een goed journalist doet zo objectief mogelijk verslag van nieuwswaardige gebeurtenissen veraf en dichtbij. Maar voor de duiding ervan is historische kennis onmisbaar. Een voorbeeld? Dat de afgevaardigde van Israël dinsdag in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties een Jodenster opspeldde, is weliswaar omstreden, maar heeft grote betekenis. De terreurdaden van Hamas, de leugens van de Turkse president Erdogan en de Israëlhaat van de laatste weken staan niet op zichzelf, maar hebben diepe wortels. Die gaan veel verder terug dan 1973, 1967 en 1948, ook verder dan de Holocaust. Joden werden al in de middeleeuwen massaal uitgeroeid, omdat ze de builenpest veroorzaakt zouden hebben. De Bijbel spreekt over de Perzische Haman, die koning Ahasveros zover kreeg dat hij opdracht gaf om het hele Joodse volk uit te roeien. Haman stamde af van de Amalekieten, die al 1400 jaar voor Christus de strijd aanbonden met Mozes en het volk Israël.
Dan moet er bij een journalist een lampje gaan branden als voetbalsupporters zingen: „Alle Joden moeten dood.” En dan kun je zo’n leus als ”From the river to the sea, Palestine must be free” op geen enkele manier meer verzachten.
Gebrek aan historisch besef vertroebelt de blik op de actualiteit, maar een gebrek aan Bijbelkennis is ernstiger. De Bijbel laat zien dat de waarheid al in het paradijs gesneuveld is. Daar ligt de wortel van alle ellende in deze wereld. Maar dan niet alleen van de gruweldaden van Haman of Hamas. Zonden in reformatorische kring schijnen van een andere orde, maar is dat het geval? De hele wereldgeschiedenis cirkelt om de komst van Gods Koninkrijk. God vertoornt Zich óók over kerkelijke verdeeldheid, geestelijke lauwheid, wereldsgezindheid, het ontbreken van uitzien naar de wederkomst, de relativering van de doodstaat van de mens, of juist van de genade door het offer van Christus. Ook op die punten is terugkeer nodig naar het ”sola Scriptura”. Hervormingsdag herinnert aan de noodzaak van blijvende reformatie en dus van steeds hernieuwde bekering.