Er zijn van die uitspraken die even absurd als nietszeggend zijn. VN-secretaris-generaal António Guterres haalde er deze week overduidelijk een van stal. Hij noemde de brute aanvallen van Hamas op Israël „vreselijk” en verklaarde dat „niets het opzettelijk doden, verwonden en ontvoeren van burgers kan rechtvaardigen, en ook niet het lanceren van raketten richting burgerdoelen”.
Maar in plaats van het bij die veroordeling te houden, moest de VN-chef er met alle geweld nog iets aan toevoegen. „Het is belangrijk te erkennen dat de aanvallen van Hamas niet in een vacuüm zijn gebeurd.” En daarna volgde een soort verklaring –of verkapte rechtvaardiging– van de wreedheden die de Palestijnse terreurbeweging op 7 oktober beging. „Het Palestijnse volk is al 56 jaar aan een verstikkende bezetting onderworpen”, sprak de diplomaat. Om vervolgens enkele gevolgen van die bezetting te benoemen, die in zijn ogen overduidelijk de schuld van Israël zijn.
Afgezien van wetenschappelijke experimenten en een aantal vernuftige technische toepassingen zijn er niet zo veel zaken die in het luchtledige plegen te geschieden. Dat geldt in het bijzonder voor ingrijpende gebeurtenissen op het wereldtoneel. Natuurlijk hadden de aanvallen van Hamas niet in een vacuüm plaats. De vraag is wel of de gruwelijkheden die radicaal-islamitische terroristen drie weken geleden tegen Israël begingen werden gepleegd omdat „Palestijns land langzaam maar zeker door nederzettingen wordt opgeslokt” of dat de bevolking zucht onder „verstikkende bezetting”. Dat is in elk geval in de Gazastrook feitelijk niet het geval.
Zouden de wandaden van Hamas niet het gevolg zijn van een diepgewortelde, religieus geïnspireerde haat tegen Joden en de langgekoesterde wens om de staat Israël te vernietigen? Het ontlokte de Israëlische ambassadeur bij de VN, Gilad Erdan, de vraag aan Guterres: „In wat voor wereld leeft u eigenlijk?”
De uitspraken van de VN-baas zetten de toch al zeer moeizame verhoudingen tussen Israël en de volkerenorganisatie nog verder op scherp. In reactie op de opmerkingen van Guterres verklaarde Jeruzalem dat VN-functionarissen vooralsnog geen visum meer krijgen om het land in te reizen. Guterres liet na alle ophef weten dat zijn uitlatingen verkeerd waren geïnterpreteerd. Dat lijkt een beetje op de standaardreactie van politici als zij iets fouts hebben gezegd.
Het is overigens niet zo handig van Israël om VN-personeel geen inreisvergunning te verstrekken. De regering had het visumbeleid voor medewerkers van de volkerenorganisatie beter kunnen versoepelen. Om ze na aankomst vervolgens allemaal uit te nodigen voor een rondleiding door de verwoeste kibboetsen langs de Gazastrook. Inclusief vertoning van de beelden van de gruwelijke slachting die Hamas op 7 oktober aanrichtte. Want die is bepaald niet in een vacuüm gebeurd.
