De tekst voorziet in een scherpe veroordeling van de bloedige aanval van Hamas, maar vraagt tegelijkertijd aandacht voor de situatie van de Palestijnse bevolking.

Politiek leider van de linkse combinatie Frans Timmermans sprak zich vorig weekeinde in een tweet fel uit tegen het geweld van Hamas, net als GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver. Zij kregen daar de nodige kritiek op van partijleden die in hun reacties aandacht misten voor de Palestijnse kant van het verhaal.

Op het gezamenlijke verkiezingscongres, zaterdag in Rotterdam, was –beperkt– tijd ingeruimd voor een discussie over deze gevoelige kwestie. Niet alle leden vonden de tekst van de motie, waar de partijbesturen zich in konden vinden, ver genoeg gaan. Sommigen misten nog altijd een scherpere veroordeling van Israël, dat een „koloniale apartheidsstaat” werd genoemd. Maar de motie werd uiteindelijk met ruim 96 procent van de stemmen aangenomen.

Timmermans erkende op het congres dat het niet eenvoudig is positie te kiezen in de oorlog in het Midden-Oosten. Het is „navigeren tussen uitersten”, zei hij. „Maar laten we de volgende drie woorden diep tot ons laten doordringen: er sterven kinderen.” Dat is „onaanvaardbaar”, benadrukte Timmermans. „Ons handelen moet erop gericht zijn te voorkomen dat er kinderen sterven, onze politieke posities, voorkeuren en gevoelens moeten we daaraan ondergeschikt durven maken.”

„Het staat voor ons vast dat we sterk meeleven met het enorme leed dat de Israëli’s is aangedaan”, aldus Timmermans. Voor hem staat dan ook vast dat Israël het recht heeft zich te verdedigen. Maar de reactie moet wel „proportioneel” zijn. Hij vindt dat Palestijnse burgers in Gaza „niet collectief gestraft mogen worden”.

Als de PvdA na de verkiezingen gaat meeregeren, wordt een vreedzame oplossing van dit conflict „een topprioriteit van de Nederlandse diplomatie”, zei Timmermans. Daarvoor is het nodig om „het vinden van een tweestatenoplossing nieuw leven in te blazen”, aldus de voormalig minister van Buitenlandse Zaken.

Timmermans ziet weinig aanknopingspunten om na de verkiezingen te gaan samenwerken met de VVD, zei hij na afloop van het congres. „Ik zie een VVD die vooral rechtsaf wil en zegt dat het ook wel met de PVV kan.” Bij partijen als NSC van Pieter Omtzigt en het CDA onder leiding van Henri Bontenbal ziet hij meer besef dat Nederland „een andere richting op moet”.

Koningshuis

Op het congres werd ook over voorstellen gestemd om het verkiezingsprogramma te wijzigen. Een meerderheid (53 procent) wilde in de tekst het standpunt laten opnemen dat de linkse combi streeft naar de invoering van een parlementaire republiek. Het koningshuis past niet bij een rechtvaardige samenleving waarin iedereen gelijk wordt behandeld, zo komt ook in het programma te staan. De partijbesturen hadden het amendement ontraden.

Verder stemde een meerderheid ervoor dat het wettelijk minimumloon in één klap omhoog moet naar 16 euro per uur. Aanvankelijk werd in het verkiezingsprogramma een stapsgewijze verhoging bepleit. Ook dit voorstel was ontraden.

Andere voorstellen om het programma verder naar links te duwen dan de partijtop wil, zoals afschaffing van het eigen risico bij de zorgverzekering en een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen, werden weggestemd. Ook een amendement voor gratis openbaar vervoer haalde het niet.