Willem Sluiter gebruikte toch wereldlijke melodieën voor zijn liederen
De 17e-eeuwse predikant-dichter Willem Sluiter heeft toch wereldlijke melodieën gebruikt voor zijn liederen, terwijl hij zelf aangaf dit niet te willen.
Dat blijkt uit onderzoek van Gert Oosterom uit Gouderak, die al jaren bezig is met de liederen van Sluiter (1627-1673).
De 17e-eeuwse Sluiter, die jarenlang predikant was in Eibergen in de Achterhoek, werd bekend om zijn lofzang op het eenvoudige plattelandsleven. Zijn bundel ”Eybergsche sang-lust” kreeg een brede verspreiding. Zijn dichtersdebuut was in 1661 de bundel ”Psalmen, Lof-sangen ende Geestelike Liedekens”.
In zijn voorrede uit de bundel van 1661 gaat Sluiter uitvoerig in op het onderscheid tussen wereldse liederen en geestelijke gezangen, die volgens hem niet vermengd moeten worden. Daarom is het volgens Oosterom opmerkelijk dat Sluiter tóch, stilzwijgend, een paar wereldlijke melodieën, afkomstig van dansliedjes, heeft gebruikt voor zijn liederen. Bij twee liederen uit de bundel van 1661 stelde Oosterom vast dat er direct sprake is van het gebruik van wereldlijke melodieën. Bij twee andere liederen is er volgens hem indirect gebruikgemaakt van niet-geestelijke melodieën.
Oosteroms onderzoek is een eerste verkenning. Verder onderzoek moet uitwijzen of er nog meer wereldlijke melodieën direct of indirect zijn gebruikt. Volgens Oosterom is er een duidelijk verschil in melodieaanduiding tussen de uitgaven die Sluiter zelf verzorgde en de postume edities die na zijn dood werden uitgegeven. „Sluiter plaatste vaak psalmmelodieën als mogelijke alternatieven. In de postume edities worden naast verscheidene geestelijke ook regelmatig wereldlijke melodieën als alternatieven gegeven”, aldus Oosterom. Al eerder stelde de onderzoeker vast dat Sluiter veelvuldig gebruikmaakte van Duitse liederen.
Aan de Vrije Universiteit in Amsterdam gaat op 1 december een expositie over het werk van Sluiter van start. Initiatiefnemer is de uit de Achterhoek afkomstige student Neerlandistiek Ellen Vujevic, die haar stage bij de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek aan de VU aan Sluiter wijdt. De expositie wordt op 1 december geopend met een symposium.
Meer informatie: willemsluiter.nl
