Kan ik ooit nog werken? Mijn opleiding afronden? Kom ik hier ooit bovenop? Die vragen kwelden Albert van den Berge (28) uit Krabbendijke tijdens zijn burn-out. Nu coacht hij zelf mensen die onrust, spanning en stress in hun leven ervaren.
Vol. Zo ziet het leven van Van den Berge eruit voordat het misgaat, in april 2019. „Ik had geen ontspanning, geen rust. Ik was continu alles tegelijk aan het doen: als ik bijvoorbeeld achter de computer zat, had ik wel tien of twaalf tabbladen tegelijk openstaan”, vertelt hij. Op zijn werk, in de gehandicaptenzorg, mist hij al snel uitdaging. En dus neemt hij er allerlei taken bij. Intussen volgt hij nog de opleiding social work. Als hij voor een opdracht een onvoldoende haalt, is de batterij leeg. Helemaal leeg.
De onvoldoende achtervolgt hem de hele tijd. „Midden in de nacht werd ik wakker. Slapen lukte niet meer door de spanning.” Even een paar goede nachten maken, en ik ben weer de oude, denkt Van den Berge dan nog. Maar zo werkt het niet.
Tijdens een bezoek aan de huisarts krijgt hij te horen dat snel weer aan het werk gaan het herstel bevordert. Dat blijkt een misrekening. Na drie maanden zit de twintiger „in een dieper dal dan waar ik ooit doorheen gegaan was”. Van de arboarts mag hij niet meer werken.
Een klein jaar ligt Van den Berge eruit. In dat jaar is het donker, somber en saai. De Zeeuw loopt rondjes met zijn hond en rust daarna uit zodat zijn lichaam zich leert herstellen van de inspanning. Ook knutselt hij wat met hout in de schuur. ’s Middags gaat hij naar bed. Intussen nekt vooral onzekerheid over de toekomst hem. Zal het ooit nog goed komen?
Vluchtgedrag
De burn-out zag hij niet aankomen. „Mijn mentaliteit was: gewoon doorgaan.” Dat gedrag zei veel over ongezonde patronen die hij als kind had ontwikkeld, weet Van den Berge inmiddels. „Bijvoorbeeld dat ik niet meer goed voor mezelf zorgde. Of het vluchtgedrag: nooit stilzitten.”
Met hulp van een psycholoog leert Van den Berge grenzen bepalen. Langzaam kruipt hij uit het dal. Na bijna een jaar thuiszitten mag hij weer beginnen met drie kwartier per twee weken werken. „Krampachtig probeerde ik de balans op orde te houden. Mijn grote angst was dat ik zou terugvallen. En dat idee leverde vervolgens nieuwe stress op.”
Een coach helpt hem later meer naar zijn gevoel te luisteren. „Gevoel klinkt vaag. Maar je lichaam geeft je de hele dag door informatie. Een simpel voorbeeld: krijg je spierpijn tijdens het lopen, dan moet je even stoppen. De kunst is om te luisteren naar signalen die vertellen hoe het met je is en die te accepteren. Ik weet nu bijvoorbeeld dat ik hoofdpijn krijg als ik net wat harder ga dan goed voor me is. Dan moet ik een stapje terug doen.”
Slavendrijvertje
Tijdens zijn burn-out doemt een oude droom weer op: de wens om een eigen coachingspraktijk te beginnen. Na zijn herstel begint hij aan een opleiding. Eerst werkt hij parttime voor zichzelf; sinds afgelopen maart volledig.
De angst voor een terugval is inmiddels verdwenen. „Het grote verschil met voorheen is dat ik nu handvatten heb om weer bij te sturen als ik even uit de bocht vlieg.” Die handvatten geeft hij ook door aan klanten. „Veel mensen ervaren dat ze slachtoffer zijn van de drukte. Maar het is een keuze hoe je daarop reageert”, stelt hij.
Met zijn bedrijf ABCoaching focust hij zich bewust niet op burn-out. „Het gaat mij om de stap ervoor, de preventie. Zelf had ik ook niet in de gaten dat ik afstevende op een burn-out. Ik zie dat veel mensen onrust ervaren. Dat is een belangrijk signaal. Als je dan doorrent, gaat het vroeg of laat fout.” Zijn advies om er op tijd bij te zijn: „Ga eens een halfuur zitten en doe even niks. Bestoken je dan allerlei stemmen van: doe dit, regel dat, pak je telefoon? Dat zegt iets over het slavendrijvertje dat in je zit. Dan zouden de alarmbellen moeten gaan rinkelen.”
Sneltrein
Van den Berge is door de burn-out veranderd, zegt hij. „Onze oudste is nu twee, maar voor haar komst is mijn vrouw zes keer zwanger geweest. Als die eerste zwangerschap goed was gegaan, had onze oudste een heel andere vader gehad. Een vader die in de sneltrein zat. Nu weet ik wat ik wil, wat ik belangrijk vind in het leven, wat ik hun wil meegeven. Zo vind ik het belangrijk om als vader aanwezig te zijn. Daarom maak ik bewust tijd voor mijn gezin.”
