„Deze dag zal de geschiedenis ingaan als een dag van schande”, fulmineerde Trump tijdens een toespraak later op de dag in New Jersey. „Het is triest om te zien hoe een corrupte president zijn politieke opponent laat arresteren op basis van valse beschuldigingen, midden in de campagne voor de presidentsverkiezingen.”

De oud-president beloofde dat als hij herkozen wordt er een speciaal aanklager komt die huidig president Joe Biden zal vervolgen. Trump noemde zijn arrestatie „een politieke vervolging net zoals in een fascistische of communistische staat, een poging om opnieuw een verkiezing te vervalsen en zo de Amerikaanse democratie te vernietigen”.

Trump meldde zich dinsdagmiddag bij de federale rechtbank in Miami (Florida). Daar werd hij officieel in staat van beschuldiging gesteld. De rechter las de 37 aanklachten voor en vroeg Trump of hij zich daaraan schuldig acht. Trump zweeg. Zijn advocaat verklaarde dat zijn cliënt onschuldig was.

Trump werd na zijn officiële aanhouding weer vrijgelaten. Hij behoefde niet zijn paspoort in te leveren en geen borgsom te betalen. Alleen is het hem verboden om met getuigen in deze zaak te spreken.

De autoriteiten in Miami vreesden vooraf ongeregeldheden bij het gerechtsgebouw, maar daarvan was geen sprake. Er was wel een groep protesterende fans. Zo reed er een truck met oplegger rond waarop een cel was gebouwd met daarop de getekende portretten van Biden en speciaal aanklager Smith. Vanachter de tralies keken zij beteuterd het publiek aan. Ook zong een groep Trump toe vanwege zijn 77e verjaardag, woensdag.

Valse verklaringen

De hoofdaanklacht is dat Trump na afloop van zijn ambtstermijn (top)geheime documenten heeft meegenomen. Het federale onderzoek tegen hem begon kort na het einde van zijn presidentschap. In 2022 troffen ambtenaren in vijftien dozen die Trump hun had overhandigd honderden pagina’s aan documenten aan die (zeer) geheim waren. Daarop werden de FBI en het ministerie van Justitie ingeschakeld. In mei 2022 kwam het tot een dagvaarding en drie maanden later volgde een doorzoeking van zijn landgoed Mar-a-Lago. FBI-agenten troffen daarbij overheidsdocumenten aan.

Behalve overtreding van de Spionagewet wordt Trump ten laste gelegd dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan het tegenwerken van de rechtsgang, samenzwering en het afleggen van valse verklaringen.

Het onderzoek tegen de oud-president wordt geleid door speciaal aanklager Jack Smith. Trump noemt hem „een misdadiger” en „een pion van Biden”. Ook beweert Trump dat familieleden van Smith eerst in het geniep belastend materiaal verborgen in de dozen die Justitie daarna in beslag nam.

De rechtszaak zelf staat onder leiding van Aileen Cannon, een rechter die in 2020 door Trump is benoemd. Zij is, zoals gebruikelijk, bij loting hiervoor aangewezen. Democraten hebben er moeite mee dat Cannon een oordeel moet vellen, omdat zij in het verleden al eens is berispt vanwege het ten onrechte begunstigen van Trump. Verder houden de Democraten zich stil om te voorkomen dat ze Trump munitie leveren voor zijn stelling dat het gaat om een politiek proces.

Binnen zijn partij heeft Trump nog steeds veel steun. De leider van het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, en veel van zijn fractieleden spreken van klassenjustitie: Trump wordt vervolgd, maar bij Biden zijn ook geheime stukken gevonden.

Pineut

Republikeinse senatoren zijn minder eensgezind. Een deel van hen sluit zich aan bij de kritiek van de leden van het Huis van Afgevaardigden. Maar verschillende vooraanstaande senatoren, onder wie fractieleider Mitch McConnell, weigeren de visie van Trump op de aanklacht over te nemen.

Van de andere negen Republikeinen die kandidaat zijn voor de komende presidentsverkiezingen, zijn alleen Asa Hutchinson en Chris Christie van mening dat Trump goed fout zit. Voormalig vicepresident Mike Pence, die zich ook kandidaat heeft gesteld, zegt dat het voor hem moeilijk is te geloven dat partijpolitieke overwegingen geen rol hebben gespeeld bij het besluit Trump te vervolgen.

Het meest uitgesproken is Bill Barr, de Republikein die onder Trump minister van Justitie was. „Als maar de helft van de aanklachten waar is, dan is Trump de pineut.”

Mocht de rechter Trump inderdaad schuldig bevinden, dan kan de oud-president een langdurige gevangenisstraf worden opgelegd. Tot die tijd kan de oud-president doorgaan met zijn campagne voor de presidentsverkiezingen. En hij kan de aanklacht gebruiken als brandstof voor die campagne.