Mag God nog spreken over Israël?
De meningen over Israël liggen ver uiteen en daar zal niets aan veranderen. Over de reactie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) op 75 jaar Israël is al veel gezegd. Maar aan ons spreken gaat wel een zwijgen voor het aangezicht van God vooraf.
Vanwege Joodse roots, een vermoorde Joodse grootvader en tientallen andere familieleden die door de nazi’s om het leven zijn gebracht, ben ik gekleurd, niet objectief. Maar welk mens kan wel objectief zijn? We proberen emoties uit te schakelen en de feiten te laten spreken, maar schieten als beperkte mensen daarin tekort. Geen mens overziet heel de geschiedenis of kent alle slachtoffers. Beperkt als wij zijn, kiezen wij voor een aantal grondregels, basisprincipes, nemen wij het op voor mensen die ons inspireren of laten we ons, hopelijk, leiden door de Woorden en beloftes van God.
Uittocht
Tijdens het reizen door Jordanië kun je de uittocht voor jezelf visualiseren. Veel mensen hebben moeite met de vreselijke oorlogen die in het Oude Testament beschreven worden. Toen Mozes met zijn volk door Moab, Edom en Ammon trok, zullen die volkeren last hebben gehad van deze passanten. Mozes moest het land niet in bezit nemen, maar proberen in vrede met anderen te leven en verder te trekken. Op de berg Nebo, nog steeds in Jordanië, klinken de toekomst en de belofte anders. Het land dat Mozes met zijn geheiligde ogen ziet, is voor het volk Israël. Zo nemen zijn ogen ons mee van onze menselijke overwegingen naar Gods plan en Woord.
Slechts tijdelijk
De Kerk van Jezus Christus zal altijd bestaan, maar veel bedachte vormen zijn menselijk van aard en dus tijdelijk en beperkt. De PKN is maar een tijdverschijnsel. Als de organisatie en het zakelijke het van de Geest en het gebed winnen, dan is de strijd verloren. Na meer dan dertig jaar predikant te zijn geweest, ga je een vergelijking maken tussen hoe het nu is en waar je vandaan bent gekomen. Je kunt niet zeggen dat de PKN een opwaartse ontwikkeling doormaakt.
Eerder klonken Gods Woorden als antwoorden. Nu lijken de vragen, klachten en twijfels van de mens verheerlijkt te worden. Zeker, de geloofs- en levensvragen van de mens mogen gehoord worden. Maar wel tijdelijk. Om je vervolgens te wenden naar het Woord en Antwoord van God. Openlijk worden Gods antwoorden nu bevraagd. Natuurlijk dan ook de belofte van God voor Zijn volk. Het lijden van vele Palestijnen is vreselijk. Maar wat heeft dat ten diepste en ten heiligste met Israël te maken?
Excuses
Alles begint eerder dan wij denken. De woorden op de website van de PKN klinken als een excuus aan het Palestijnse volk. Maar zou je dan ook de nazaten van de Moabieten, Edomieten, Ammonieten, Amalekieten enzovoorts excuses moeten aanbieden voor wat hun is aangedaan? God gaat nu eenmaal een moeilijke, onbegrijpelijke en wonderlijke weg. Gelukkig ondanks mensen. Waar mensen het plan van God in de weg staan, daar ontstaan vertraging en lijden. Want Israël is niet het volk van Mozes, maar het volk van God.
Waarom verliest de PKN zich in officiële documenten in het menselijke, populaire oordeel en getuigt de kerk slechts zo voorzichtig van Gods belofte? Past Gods belofte soms niet meer bij wat de mens redelijk vindt?
Ondanks wat mensen schrijven en beweren, zal God Zijn weg wel blijven gaan en Zijn plan uitvoeren. Onze houding tegenover Israël heeft alles te maken met onze geloofshouding en visie op God en Zijn Woord. Waar het Woord minder klinkt, daar klinken politieke geluiden meer. En die smelten samen met wat in de samenleving al gehoord wordt. Wat zijn dan nog het eigen geluid en tegengeluid van de kerk?
Buigen
Onlangs mocht ik voorgaan bij de begrafenis van een man die 94 jaar was geworden. Nog elke dag lag hij geknield voor een stoel in gesprek met zijn Heer. Het is niet de mens, niet de politiek, niet de luxe positie van waaruit wij spreken en oordelen, niet het tijdsbeeld, maar het buigen voor de eeuwige Heer en het zwijgen voor Zijn aangezicht. Pas daarna zullen woorden kunnen klinken die aansluiten bij wat onze voorvaderen hebben ontvangen en waardoor de kerk toen is gaan groeien.
De woorden die de PKN nu soms laat horen, leiden tot grote angst. Het is een angst die slechts overwonnen kan worden door terug te keren tot de vreze des Heren. Als wij die vreze niet meer kennen, zullen we met angst moeten leven.
Heel Israël trok het Beloofde Land binnen; de PKN is innerlijk verscheurd en staat stil in de woestijn.
De auteur is predikant (PKN) te Feanwâlden en Feanwâldsterwâl, Ljussens en Moarre.