Woonwijken, soms hele dorpen in het stroomgebied van de Djnepr, zijn compleet onder water verdwenen. Hier en daar steken nog een paar daken boven de waterspiegel uit.

De gevolgen van het opblazen van de Kachovka-stuwdam in de Djnepr zijn groot. Het water uit het stuwmeer, twee keer de omvang van het IJsselmeer, overspoelt in enkele uren de provincie Cherson. In oorlogsgebied. De Dnjepr vormt de frontlinie. Oekraïense troepen op de westelijke oever, Russische troepen op de oostelijke oever.

In de regio Cherson staat ongeveer 600 vierkante kilometer onder water, meldt gouverneur Oleksandr Prokudin. Een oppervlakte ongeveer 2,5 keer de gemeente Amsterdam. Het terrein is voor 68 procent in Russische handen. „Ondanks het gevaar en zware Russische beschietingen gaan de evacuaties door.” De hulpdiensten hebben 2000 mensen geëvacueerd, vele anderen zijn zelf vertrokken.

Verrast

De vloed verrast veel bewoners. Het water uit het stuwmeer kolkt bij menigeen ter hoogte van de dakgoot. Niet iedereen kan tijdig een veilig heenkomen bereiken. „Vanaf de daken van ondergelopen huizen zien mensen hoe verdronken medemensen voorbij drijven”, zegt president Volodymyr Zelensky in een videoboodschap. Russische troepen beschieten volgens hem Oekraïners op de oostelijke oever, die slachtoffers proberen te redden.

Het dorp Oleshky is zwaar getroffen. „Mensen smeken letterlijk om hen te redden, sommigen zitten nu al twee dagen op daken. Zonder eten en drinken. Veel ouderen, veel kinderen”, meldt inwoner Melanie Podolyak op Twitter. „De Russen evacueren niemand en bombarderen nog steeds. Lokale vrijwilligers proberen te helpen.”

Drones

Bewoners in Oleshky zitten vast in hun eigen huis, omringd door een watermassa. Drinkwater ontbreekt, stroom is uitgevallen. Het Oekraïense leger probeert met drones flessen water in te vliegen naar de getroffen mensen.

Het Russische leger weigert elke vorm van hulp. Reddingsdiensten zijn niet welkom. Intussen voeren de Russen onverminderd beschietingen uit op Cherson. Dagelijks vallen er doden in de zuidelijke havenstad.

Anastasia woont in Hola Prystan, een stad op de oostelijke, bezette oever van de Djnepr. „Mensen zijn in paniek. Ze kunnen geen contact krijgen met familieleden, het is onmogelijk iemand te bereiken”, vertelt Anastasia tegen nieuwssite Meduza. „Veel mensen zijn van plan te evacueren. Ze hebben al hun voedsel en elektrische apparaten naar het dak of zelfs hoger moeten brengen. We pakken onze koffers.”

De stroomsnelheid van de Djnepr is drie keer zo groot als normaal. Veel spullen stromen voorbij. „Riet, bomen, benzine, olie, modder en boten”, somt Yevhen Babiychuk uit Cherson op. „Ook veel dieren. Enkele eenden, dode vissen.” De rivier stinkt volgens Babiychuk naar benzine. Bij het opblazen van de Kachovka-dam is volgens Oekraïne 150.000 liter olie de Dnjepr ingestroomd. „Het doet pijn. We hebben altijd een schone rivier gehad.”

De omvang van de humanitaire en ecologische ramp wordt steeds duidelijker. Honderdduizenden Oekraïners komen in de problemen door tekorten aan drinkwater door het leeggestroomde waterreservoir bij Kachovka.

Landbouwgrond in het stroomgebied van de Djnepr raakt zwaar vervuild door olie en chemicaliën. Gewassen spoelen weg of raken vergiftigd. Zo’n 80 procent van het Oekraïense fruit en groente komt uit de agrarische provincie Cherson.

Landmijnen

De Russen hebben het oorlogsgebied in het zuiden zwaar versterkt in afwachting van een Oekraïens offensief. Door de kracht van het water raken landmijnen op drift. Niemand weet waar de dodelijke explosieven zich bevinden.

Oekraïne vraagt de internationale gemeenschap om hulp bij de rampenbestrijding. Frankrijk en Duitsland sturen steun. Ook premier Denys Sjmyhal dringt aan op hulp. „De Russische bezetter probeert niet eens om deze mensen te helpen, ze laten ze gewoon wegteren.”