Hemelvaartsdag werd vroeger ook wel de veertigste paasdag genoemd
Hemelvaartsdag is een christelijke feestdag die in de maatschappij zeer stiefmoederlijk behandeld wordt. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Kerst.
De meeste mensen, al dan niet christelijk of christelijk opgevoed, weten nog wel dat het met Kerst gaat om de geboorte van de Heere Jezus. Als gevraagd wordt waar Goede Vrijdag en Pasen over gaan, weten veel mensen al niet meer waar deze christelijke feestdagen eigenlijk voor staan. Bij Hemelvaartsdag wordt vaak gedacht aan een lang weekend waarin men op de camping hoopt te kunnen genieten van aangenaam lenteweer. En Pinksteren? Dan valt het gesprek niet zelden definitief stil.
Wie zich verdiept in de geschiedenis komt er achter dat de Hemelvaartsdag pas in de vierde eeuw als een aparte christelijke feestdag genoemd wordt door de kerkhistoricus Eusebius. Dat heeft alles te maken met het feit dat in de vroegchristelijke kerk Pasen –oneerbiedig gezegd– gezien werd als dé spil van de christelijke feesten. Hemelvaartsdag werd toen ook wel de veertigste paasdag genoemd.
Eigenlijk is dat een prachtige aanduiding. Het laat zien dat Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren bij elkaar horen. Ze zijn simpelweg niet los verkrijgbaar, omdat Christus op de Hemelvaartsdag van de aarde terugkeert naar Zijn Vader in de hemel, terwijl de Heilige Geest met Pinksteren als Trooster van de hemel naar de aarde wordt gezonden. Pinksteren is zo, als vijftigste paasdag, het afsluitingsfeest van Pasen. In het kerkelijk jaar vallen Pasen en Pinksteren zo toch nog op één dag.
In Nederland is de Hemelvaartsdag een feestdag die zwaar onder druk staat. Want waarom zouden we in onze multireligieuze samenleving niet juist deze dag inruilen voor een vrije islamitische feestdag? Terecht stellen orthodoxe christenen zich hiertegen te weer. Anderzijds blijft nuchterheid geboden. Genoeg landen kennen geen vrije Hemelvaartsdag. Daar wordt die dag gevierd op de zondag ná Hemelvaartsdag.
Hoewel nuchterheid dus geboden blijft, verdient Hemelvaartsdag in plaats van minder juist meer aandacht dan ze nu krijgt. Hemelvaartsdag als de veertigste paasdag is een hoogtepunt in de paascyclus. Christus brengt Zijn volbrachte werk als het ware in de hemel. In die zin is de Hemelvaartsdag de tegenpool van Zijn nederdaling in de hel op de Goede Vrijdag.
De Hemelvaartsdag verdient het een nationale vrije dag te zijn. Maar ook als ze dat niet meer zou zijn, wordt het inhoudelijke belang van die dag daardoor niet minder. De christelijke gemeente is voor het vieren van de christelijke feesten en voor het gedenken van Gods gang in de geschiedenis niet afhankelijk van welke wereldse kalender dan ook. Op de veertigste paasdag kijken christenen in dankbaarheid terug op de paaszondag. En ze kijken in verlangen vooruit naar Pinksteren, dat in de kerkelijke traditie eigenlijk de afsluiting is van een zeven weken durend paasfeest.
