Zelensky hield tijdens zijn toespraak een minuut stilte voor alle slachtoffers van het Russische geweld, ook van het neergeschoten vliegtuig MH17.

In een toespraak tot leden van de Eerste en Tweede Kamer eerder op de ochtend vroeg Zelensky om steun voor het NAVO-lidmaatschap van zijn land. Hij zei dat het duidelijk is dat Oekraïne geen lid kan worden zolang er een oorlog gaande is. Maar hij wil wel graag dat de veiligheid van zijn land gegarandeerd wordt. In juli is er een NAVO-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius.

De president vroeg ook opnieuw om wapens. Hij refereerde daarbij nog aan de levering van pantserhouwitsers door Nederland. Nederland leverde vorig jaar voor meer dan een miljard euro aan militair materieel aan Oekraïne.

Ook dankte Zelensky de Kamerleden en Nederland voor alle steun. „Nederland verdedigt vrijheid, de rechtstaat en democratie”, zei hij. Een overgrote meerderheid in het parlement staat achter de uitgebreide steun aan zijn land.

Na het gesprek met de Kamerleden vertrok Zelensky naar het Internationaal Strafhof (ICC). Het ICC onderzoekt misdaden die zijn gepleegd in de oorlog in Oekraïne. Nederland steunt dat onderzoek met geld, maar ook met marechaussees die zoeken naar bewijzen van misdaden. Het ICC kondigde in maart aan dat er een arrestatiebevel is uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor het onwettelijk deporteren van Oekraïense kinderen naar Rusland.

Emotioneel

De Oekraïense Zlata (12) stond donderdagmorgen met haar ouders bij het ICC. Hoewel ze maar een glimp van de president opving toen hij uit zijn auto stapte, was ze opgetogen. „Ik appte net mijn vriendin: Wow, Zelensky is hier.”

Zlata en haar vader en moeder zijn toevallig in Nederland voor een familiebezoek. Ze verblijven in Polen. „We hoorden dat president Zelensky hier kwam en we wilden hem graag zien”, zegt Zlata. „We hebben veel geluk.” Haar moeder was zichtbaar aangedaan en pinkte een traantje weg toen Zelensky aankwam. „Het is erg emotioneel voor haar. Ze heeft het psychisch zwaar”, zegt haar dochter, die als enige van het gezin Engels spreekt.

Zelensky ontmoette ook de leden van de Eerste en Tweede Kamer. BBB-Kamerlid Van der Plas was daarbij niet aanwezig. Ze vindt dat oorlogsslachtoffers deze dag centraal moeten staan en niet Zelensky, twitterde ze. „Dat dit bezoek juist NU moet, vind ik heel misplaatst.”

Bij talkshow Op1 liet de Amsterdamse politiechef Frank Paauw doorschemeren dat Zelensky in ieder geval niet aanwezig zal zijn bij de nationale dodenherdenking op de Dam. Volgens Paauw zou dat met het oog op de veiligheid een „heel ingewikkelde exercitie” worden vanwege het aantal mensen dat naar de Dam komt.

Het bezoek van Zelensky is zijn eerste bezoek aan Nederland. Hij was de afgelopen maanden vaker in het buitenland. Zo bezocht hij onder meer Polen, Frankrijk en Groot-Brittannië. Verschillende kabinetsleden, onder wie premier Rutte, zijn al wel enkele keren naar Kyiv gereisd om daar met Zelensky te overleggen. Zelensky sprak vorig jaar, een dikke maand na de aanval, de Tweede Kamer toe via een videoverbinding.

Nederland steunt Oekraïne sinds de Russische inval met wapens, geld en kennis. Dit jaar maakt het kabinet 2,5 miljard euro vrij voor steun aan Oekraïne, dat op 24 februari vorig jaar werd aangevallen. Het overgrote deel van het bedrag is bedoeld voor militaire steun. Dat gebeurt vooral door direct te kopen bij de wapenindustrie.

Ook trainen Nederlandse militairen Oekraïners. Oekraïne heeft veel wapens nodig in de strijd. In Finland zei Zelensky vooral behoefte te hebben aan luchtafweer en te hopen op gevechtsvliegtuigen. De luchtafweer is nodig tegen de Russische aanvallen met drones en raketten. Ook wordt een offensief van de Oekraïners verwacht.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky ontmoet tijdens zijn bezoek aan Nederland ook de Belgische premier Alexander De Croo. Hij kwam naar Den Haag, liet hij weten. De Belgische premier memoreert ook dat de ontmoeting plaatsvindt op 4 mei.