Tijdens de kroningsplechtigheid van Charles III wordt hij gezalfd met olie, evenals de koningen in Israël.

Eind februari bleek dat een Britse apotheker maanden bezig is geweest met het verzamelen van de benodigde grondstoffen voor de speciale olie die bij deze gelegenheid gebruikt zal worden. De gepensioneerde predikant en apotheker Mark Hutton maakte hiervoor gebruik van een oude lijst met ingrediënten op basis van Bijbelse gegevens.

De zalving is het heiligste deel van de kroning. De aartsbisschop van Canterbury giet op dat moment met de zogeheten kroningslepel gewijde olie op de handen, de borst en het hoofd van de vorst. Hij doet dat in de vorm van het kruisteken.

Begin maart werd duidelijk dat de heilige olie voor de zalving van Charles samengesteld en gewijd is in Jeruzalem, in de Grafkerk. De zalfolie bestaat uit olijfolie, vermengd met diverse andere oliën (sesam, roos, jasmijn, kaneel, neroli, oranjebloesem en barnsteen) en benzoïne. De olijfolie komt van olijven die geoogst zijn op de Olijfberg in Jeruzalem. De Grieks-orthodoxe patriarch van Jeruzalem, Theophilos III, en de anglicaanse aartsbisschop in Jeruzalem, Hosam Naoum, hebben in een oecumenische samenwerking het mengsel gewijd. Ze hebben hiermee niet gewacht tot Witte Donderdag, wanneer andere kerkelijke oliën gewijd worden. Volgens de kerkelijke traditie symboliseren de toegevoegde specerijen en geuren de gaven van de Geest en christelijke deugden.

De zalving vindt plaats voorafgaand aan de kroning. Het ritueel is een uiterst heilig en persoonlijk moment, zodat de televisiecamera’s het niet mochten filmen tijdens de kroning van Elizabeth II in 1953. Ze droeg toen witte kleding, voorafgaand aan de kroning in staatskleding.

In het Oude Testament wordt de zalving van een uitverkoren leider diverse malen genoemd. Samuël zalfde eerst Saul en later David tot koning. Maar het is Salomo, de zoon van David, die in de Britse kroningstraditie wordt gezien als de ideale koning. Al meer dan duizend jaar worden de woorden van 1 Koningen 1:38-40 uitgesproken tijdens de kroning. Sinds 1727 worden ze gezongen in de vorm van een lied dat door Händel gecomponeerd is voor de kroning van George II. In vertaling luiden de woorden: „Zadok de priester en Nathan de profeet zalfden Salomo tot koning. En alle mensen verheugden zich en zeiden: Moge God de koning bewaren! Lang leve de koning! Moge de koning leven voor altijd! Amen, Halleluja”.

In het Oude Testament zal bij de zalving van de koningen gewone olijfolie gebruikt zijn, zonder toevoegingen. De zalving is een symbool dat de Geest van de Heere op een nieuwe koning komt, zoals blijkt uit de geschiedenissen van Saul en David. Dit komt ook naar voren in Jesaja 61:1 „De Geest van de Heere Heere is op Mij, omdat de Heere Mij gezalfd heeft.”

In het Nieuwe Testament zalfden de uitgezonden discipelen veel zieken (Markus 6:13). Jakobus geeft in zijn brief het advies dat de ouderlingen zieken met olie zalven (Jakobus 5:14). Die olie is geen primitief geneesmiddel, maar een symbool voor de Heilige Geest. De Vroege Kerk besefte dit en zalfde daarom zieken opdat ze de zalving van de Heilige Geest zouden ontvangen, tot heling van alle zwakheden, naar ziel, geest en lichaam.

Vanwege allerlei misbruik in de loop van de geschiedenis is deze gewoonte in de tijd van de reformatoren afgeschaft. Dit was vooral omdat de zalving een sacrament voor stervenden werd. In de afgelopen eeuw kwam er in christelijke kring weer meer belangstelling voor dit advies van Jakobus, gericht op het werk van de Heilige Geest en op genezing.

Zoals bij alle christelijke symbolische handelingen van belang is: ze werken niet automatisch, maar vragen geloof en gebed van de betrokkenen. We hopen dat het christelijke geloof voor de nieuwe koning Charles III van veel betekenis zal zijn en dat Hij geleid door de Heilige Geest zijn taak zal vervullen.

_De auteur doceert Oude Testament aan de ETF en is eindredacteur Studiebijbel OT.
Weerwoord gaat in op vragen die in deze tijd op christenen afkomen. _