Ze hebben verschillende achtergronden en motieven. Toch zijn de experts uit 76 verschillende landen het allemaal over één ding eens: draagmoederschap is een schending van mensenrechten en landen moeten dit bestrijden. De mensen achter de Casablancaverklaring, advocaten, artsen en psychologen, stellen dat de globalisering van draagmoederschap een internationale reactie vereist. Daarom presenteerden ze een voorstel voor een internationaal verdrag.

Bij draagmoederschap stemt een vrouw ermee in om zwanger te worden met de vrucht van een ander koppel of persoon. Er wordt een embryo van een andere vader en moeder ingebracht. Na de geboorte geeft de draagmoeder het kind aan de wensouders.

Bij commercieel draagmoederschap doet de vrouw dit tegen betaling. In de meeste Europese landen is dit verboden; alleen Oekraïne en Georgië staan dit toe. Bij altruïstisch draagmoederschap, dat in verschillende West-Europese landen is toegestaan, krijgen mensen alleen de onkosten vergoed.

Onenigheid

De vrijdag opgestelde verklaring vraagt landen om maatregelen tegen draagmoederschap te nemen, zonder concrete voorstellen te doen. Dat is een bewuste keuze, legt de Spaanse hoogleraar Montserrat Gas Aixendri, een van de initiatiefnemers, uit. „We willen de nadruk leggen op het resultaat –de afschaffing van draagmoederschap– zonder risico van onenigheid te lopen.”

Hoewel Gas Aixendri, hoogleraar in de rechten, zelf een christen is, baseert ze haar standpunt niet op haar geloof. „Ik kwam tot deze overtuiging door na te denken over de fundamentele rechten die we als mensen hebben. En ik ken veel mensen die niet geloven en toch tot dezelfde conclusies zijn gekomen.”

Voor de professor is draagmoederschap een brug te ver. “Ik begrijp dat er mensen zijn die een kinderwens hebben en draagmoederschap als een oplossing zien. Tegen die mensen zou ik willen zeggen dat die legitieme wens niet tegen elke prijs kan worden gerealiseerd. Zeker niet als die prijs bestaat uit het behandelen van kwetsbare vrouwen alsof ze objecten zijn en het behandelen van kinderen alsof het handelswaar is. Een kind is altijd een geschenk, geen object van volwassen verlangen.”

Puppy

Een van de ondertekenaars van de verklaring is de Duitse Cornelia Kaminski. Zij is voorzitter van Duitslands grootste prolifeorganisatie ”Aktion Lebensrecht für Alle” (Actie Recht op Leven voor Iedereen). Volgens Kaminski schendt draagmoederschap de rechten van zowel vrouwen als kinderen. „Er is een hechte band tussen moeder en kind vanaf het moment van de conceptie, en die wordt onderbroken.”

Kaminski signaleert dat zelfs dieren het beter hebben dan mensen die in deze ‘industrie’ verstrikt raken. „Als je naar dierenrechten kijkt, mag je een puppy niet voor acht weken na de geboorte bij haar moeder weghalen. Maar bij pasgeboren baby’s kan dat wel.”

Misbruik

Als prominent lid van de Duitse prolifebeweging stelt Kaminski dat draagmoederschap inherent verbonden is met abortus. „Sommige stellen bevruchten meerdere vrouwen en kiezen daarna het gezondste kind. De rest wordt geaborteerd. Je kunt niet prolife zijn en voor draagmoederschap.”

Hoewel de rooms-katholieke Kaminski verschillende redenen heeft om tegen draagmoederschap te zijn, merkt ze weinig steun van haar geloofsgenoten in Duitsland. „De katholieke kerk is vooral bezig met misbruikschandalen, maar ze hebben de neiging om over draagmoederschap heen te kijken. Ze lijken niet te beseffen dat er grote dingen op het spel staan. We geven de rechten van de vrouw zonder slag of stoot op.”

Net als Kaminski ziet ook de Spaanse Gas Aixendri dat draagmoederschap in haar land een weinig besproken onderwerp is. „In Spanje bevindt het draagmoederschap zich, net als in veel andere landen, in een juridisch vacuüm: het is niet toegestaan, maar ook niet verboden. Dit maakt het mogelijk om kinderen in het buitenland te verwekken en ze vervolgens naar Spanje te brengen om ze als eigen kinderen te registreren. Er wordt niet veel over gesproken, maar ik geloof dat er een vrij algemene afwijzing van deze praktijk bestaat.”

Potentie

Beide ondertekenaars zien veel potentie in de Casablancaverklaring. Kaminski: „Deze verklaring is de eerste stap om te laten zien dat deskundigen wereldwijd de noodklok luiden over dit probleem en dat er behoefte is aan gezamenlijke actie van de kant van de staat.” De Duitse trekt een vergelijking met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. „Ook dat was een eerste stap, maar die kan via de grondwetten van de landen in de wereld doorslaan, en we hopen dat dat ook hier gebeurt.”

SGP-europarlementariër Bert-Jan Ruissen ziet de verklaring als een belangrijke steun in de rug. „Als SGP hebben we meermalen oproepen gesteund tegen commercieel draagmoederschap. Het leven verdient respect en is geen handelswaar.”