Bij de verkiezingen in Nigeria staat meer op het spel dan het kiezen van een president. Als de stembusronde in chaos ontaardt, heeft dat een enorme impact op de Sahelregio.
Aan de achtjarige termijn van zittend president Muhammedu Buhari komt op zaterdag 25 februari een einde. Veel Nigeriaanse kiezers zullen een zucht van verlichting slaken, want tijdens zijn regeerperiode namen geweld en corruptie toe. Het milieu lijdt onder uitbuiting en de economie stagneert.
In oktober vorig jaar liet Buhari nieuwe bankbiljetten in omloop brengen. Oude naira-biljetten moesten worden ingeleverd en verloren hun waarde. Die transitie verliep ellendig, omdat er een tekort aan nieuwe bankbiljetten ontstond. Veel Nigerianen kampen nu met grote financiële problemen. Ziekenhuizen accepteren uitsluitend patiënten die kunnen betalen. Banken verstrekken alleen geld tegen een extra heffing en de prijzen voor het dagelijkse levensonderhoud zijn omhooggeschoten.
Boze burgers blokkeerden wegen en plunderden banken en pinautomaten. Bij de protesten zijn zeker drie mensen omgekomen. Om de volkswoede te temperen, heeft Buhari bevolen dat oude, kleine coupures van 200 naira nog tot 10 april in omloop blijven.
Groeiend geweld
De onrust komt boven op het hoge geweldsniveau in Nigeria. In het afgelopen jaar kwamen bijna 9000 burgers door geweld om het leven. Van hen werd ruim de helft om hun geloof vermoord. Nergens anders ter wereld zijn in 2022 zoveel christenen gedood als in Nigeria: 5014. Een stijging ten opzichte van 2021, toen 4650 christenen door extremistische moslimgroepen als Boko Haram en de Fulani-nomaden zijn vermoord. Nigeria steeg dit jaar naar de zesde plaats op de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors.
De democratie in Nigeria –met 218 miljoen inwoners het Afrikaanse land met de meeste ingezetenen– is kwetsbaar. Sinds 1999 kiezen Nigerianen weer hun eigen regering, met als ongeschreven regel dat de twee belangrijkste godsdiensten (christendom en islam) om de beurt de president en vicepresident leveren. Aftredend president Buhari is moslim, maar tot woede van christelijke kiezers doorbreekt hij dat patroon. Buhari gooide namelijk olie op het vuur door zijn steun uit te spreken voor Bola Ahmed Tinubu, een moslim en kandidaat van de regeringspartij APC.
De invloedrijke Christian Association of Nigeria (CAN), waarbij vrijwel alle Nigeriaanse kerken zijn aangesloten, heeft christenen opgeroepen massaal te gaan stemmen, om te voorkomen dat opnieuw moslims op de hoogste posities komen. Van de achttien kandidaten is Peter Obi, een christen uit het zuiden, de grote favoriet. Door zijn verzet tegen corruptie kreeg hij de bijnaam ”Mr. Clean”. Vooral onder jongeren, die steeds meer wrok koesteren over het slechte bestuur en de onveiligheid, is de 62-jarige Obi populair.
Verdere ontbinding dreigt
De presidentsverkiezing en ook de parlements- en gouverneursverkiezingen van 11 maart zullen van vérstrekkende betekenis zijn voor de toekomst van Nigeria. De vrees bestaat dat het religieus verdeelde land ten prooi valt aan verdere ontbinding en geweld. De toch al aangetaste vrijheid van godsdienst zal nog meer in verval raken.
Als de democratie in Nigeria valt, zullen de gevolgen tot ver buiten de landsgrenzen voelbaar zijn. Het land heeft een spilfunctie in de bestrijding van het jihadisme. Verdwijnt die cruciale potentiële invloed, dan zijn de gevolgen in de landen ten zuiden van de Sahara ingrijpend. Extremistische moslimgroepen als Boko Haram en Fulani krijgen dan vrij spel in Kameroen, Burkina Faso, Niger en de Centraal-Afrikaanse Republiek. De overgebleven christenen in het noorden van Nigeria zullen machteloos en weerloos zijn onder de voortgaande islamisering. In een toch al politiek instabiele regio met veel vluchtelingen zal de onrust toenemen.
Als in Nigeria de bom barst, staat de Sahel in brand. Bid daarom om vreedzame verkiezingen en hoop voor de toekomst van alle Nigerianen, in het bijzonder de ernstig vervolgde christenen.
De auteur is directeur Open Doors Nederland.
