Wat weet ChatGPT over ethiek en geloofsvragen?
Het online programma ChatGPT biedt een antwoord op elke vraag. Maar wat adviseert de bot rond ethische dilemma’s en geloofsvragen?
ChatGPT is een taalmodel dat is getraind op een enorme hoeveelheid tekst, waaronder teksten die ethische kwesties behandelen. Als zodanig kan het schrijven over ethische kwesties op een manier die informatief en logisch is.
ChatGPT kan ethische kwesties analyseren vanuit verschillende perspectieven en kan verschillende meningen en argumenten weergeven. Het kan ook verwijzen naar relevante feiten en cijfers om zijn argumenten te ondersteunen.
De vorige twee alinea’s zijn nogal zakelijk geschreven. Dat komt omdat ze niet zijn opgetekend door de redacteur, maar door ChatGPT zelf. Volgens critici zijn teksten van de chatbot vooral te herkennen aan de droogte in de tekst die getuigt van weinig creativiteit.
Gevolgen
ChatGPT is een programma dat draait op kunstmatige intelligentie. Net als bij een zoekmachine als Google kunnen mensen een vraag invoeren. De chatbot zoekt vervolgens in zijn dataset, die het eerder kreeg van de ontwikkelaars, naar een relevant antwoord op de vraag, dat het in zijn eigen woorden formuleert. Het programma denkt dus niet zelf na over het antwoord; de informatie staat al ergens opgeslagen. Toch is de tool slim genoeg om iedere keer op dezelfde vraag een ander antwoord te geven. Dat maakt het voor studenten verleidelijk om in te zetten voor huiswerk. Met alle gevolgen van dien: taalvaardigheid en kennis zal alleen maar afnemen als een chatbot het werk doet.
ChatGPT’s lancering sloeg bij Google in als een bom. Volgens de New York Times ziet de techgigant de chatbot als een eerste noemenswaardige bedreiging in decennia voor zijn wereldwijd meestgebruikte zoekmachine, de voornaamste bron van inkomsten.
ChatGPT lijkt namelijk een nieuwe manier te kunnen bieden om op internet naar informatie te zoeken. Gebruikers hoeven met deze chatbot niet meer allerlei websites in een zoekmachine aan te klikken, maar krijgen op maat gemaakte antwoorden op hun vragen. Dat Google zenuwachtig wordt van ChatGPT onderstreept de enorme potentie van het programma.
Hoewel ChatGPT nog een lange weg te gaan heeft, vrezen sommigen dat Google het moment nadert waar de grootste bedrijven in Silicon Valley bang voor zijn: de komst van een technologische verandering die het bedrijf op zijn kop zou zetten.
Wanneer een gebruiker ChatGPT vraagt naar zijn mening, antwoordt de chatbot dat het, omdat het een programma is, geen mening heeft. Een iets algemenere vraag zorgt vaak voor een evenwichtig antwoord. Bij verschillende vragen over polariserende onderwerpen geeft het programma aan dat er “geen enkel juist of fout antwoord in deze kwestie” is. Daarnaast waarschuwt het de gebruiker: “Het is belangrijk om te erkennen dat beide kanten van het debat valide en begrijpelijk zijn.” De chatbot doet dus zijn best om niemand te beledigen en doet niet onder voor zijn menselijke tegenhangers bij het geven van dit antwoord.
Bij een vraag rondom vaccinatie en de voorzienigheid, blijft ChatGPT minder bij de feitelijke vraag. Waar de gebruiker bij een algemene vraag over abortus gewaarschuwd wordt voor het gelijk van beide partijen, voegt de chatbot bij dit antwoord ongevraagd zaken toe: het zijn “persoonlijke interpretaties” en het wijst op de oproepen van autoriteiten. Het programma meent dus te moeten waarschuwen bij minderheidsstandpunten.
Voor een christen kunnen antwoorden van ChatGPT soms vervreemdend werken. Dat is natuurlijk niet verwonderlijk in een grotendeels seculiere maatschappij. Navraag bij de chatbot om een onkerkelijke collega wat eenvoudiger van een antwoord te voorzien, biedt dus geen soelaas. Dat laat zien dat ChatGPT niet iedereen een passend antwoord geeft. Vooral wanneer de chatbot een grotere rol krijgt toebedeeld op het internet, is dit een belangrijke factor om rekening mee te houden.
Voor ChatGPT is het duidelijk: de aarde ontstond door de oerknal. Hoewel de Amerikaanse chatbot ruimte biedt voor “vele andere theorieën en hypothesen”, spreekt het met geen woord over creationisme, terwijl zo’n veertig procent van zijn landgenoten gelooft in de scheppingsleer. Met dit antwoord laat ChatGPT zien dat ruimte voor minderheidsstandpunten verdwijnt. Niet de gedachten van het individu, maar de mening van de massa lijkt leidend bij het bieden van antwoorden.
Uit de antwoorden blijkt dat alles afhangt van door welke informatie ChatGPT zich laat voeden. Bij het zoeken rond genoemde dilemma’s vertelt ChatGPT wat al bekend is of werkt vanuit een bepaalde vooringenomenheid. De mening van de massa lijkt hierin leidend. Dat daarnaast de levensbeschouwing van de makers achter ChatGPT van invloed zou kunnen zijn op de antwoorden die het programma geeft, moet christenen extra behoedzaam maken bij het gebruik ervan.