Wanneer Galil gelijk heeft, is dit opzienbarend nieuws en een belangrijke bevestiging van diverse zaken uit het leven van Hizkia. De hoogleraar heeft met Eli Shukron, een bekende archeoloog in Jeruzalem, verweerde teksten op muren ontcijferd. Later dit jaar willen zij hier een boek over publiceren.

Dit klinkt veelbelovend, maar de werkwijze roept veel kritiek op. Meer dan dertig academici hebben onlangs een open brief ondertekend waarin ze de noodzaak benadrukken van collegiale toetsing en het ”wetenschappelijk” publiceren van bevindingen, voordat over archeologische ontdekkingen openbare aankondigingen aan de pers worden gedaan.

Een van de ondertekenaren, professor Aren Maeir, die al jaren opgravingen in Gath leidt, vindt het goed als de pers ingelicht wordt bij nieuwe vondsten. Maar bij sensationele en baanbrekende vondsten moeten collega’s wel tijdig de gelegenheid krijgen om verbeteringen voor te stellen.

In dit geval weigeren Galil en Shukron om hoogwaardige foto’s beschikbaar te stellen en vermijden zij de vaktijdschriften en discussies met vakgenoten. Zij willen direct hun bevindingen publiceren voor het grote publiek. Galil meent dat de open brief geschreven is door „verbitterde en jaloerse” collega’s.

Het is jammer dat er op deze manier ruzie is ontstaan over mogelijk zeer belangrijke vondsten. We zullen ook nog een poosje geduld moeten hebben om te beoordelen of de beweringen van Galil stand kunnen houden.

Uit de tijd van koning Hizkia zijn overigens wel allerlei archeologische vondsten bekend die algemeen aanvaard worden. Tot de bekendste behoren een inscriptie in de Siloamtunnel en een verslag van Sanherib over de belegering van Jeruzalem. Daarin geeft hij aan dat hij Hizkia opgesloten heeft „als een vogel in een kooi”.

In meer recente tijd zijn er zegelafdrukken in klei ontdekt met daarop de naam van Hizkia. Ze tonen een mestkever met twee vleugels die tussen zijn poten een mestballetje rolt, een gevleugelde zonneschijf en het ankh-teken. Deze symboliek is afkomstig uit Egypte en toont de voorkeur van de koning om met Egypte samen te werken tegen de Assyriërs. Ook zijn honderden handvatten van kruiken gevonden met de gestempelde inscriptie ”lmlk”. De betekenis daarvan is ”voor de koning”. Zeer waarschijnlijk gaat het om kruiken met voorraden die dienden als belasting voor Hizkia.

In 2016 is in Lachis een grote stadspoort met zes kamers opgegraven. In een ervan bevond zich een heiligdom met twee stenen altaren. Zeven van de acht hoorns van die altaren waren afgehakt en daarachter, in de ruimte waar waarschijnlijk een beeld heeft gestaan, was een stenen toilet gedeponeerd. Dit zijn aanwijzingen voor een bewuste afbraak van het heiligdom. Zoals Jehu deed: „Zij braken de gewijde steen van de Baäl stuk; bovendien braken zij het huis van Baäl af en maakten er een mestvaalt (of: latrine) van, tot op deze dag” (2 Koningen 10:27). De verwoestingslaag wijst in de richting van de verovering door Sanherib tijdens zijn strafexpeditie. Wanneer het heiligdom net voor die tijd afgebroken is, past dat bij de reformatie van Hizkia: „Hij nam de offerhoogten weg, sloeg de gewijde stenen in stukken en hakte de gewijde palen om” (2 Koningen 18:4).

Vanuit de archeologie komen we steeds meer te weten over de leefwereld van koning Hizkia, maar binnen de archeologische wetenschap is er een grote variatie: van algemeen geaccepteerde vondsten tot zeer omstreden inzichten. Verrijking van onze kennis is mooi, maar gelukkig is de boodschap van Gods Woord daarvan niet afhankelijk.

De auteur doceert Oude Testament aan de ETF en is eindredacteur Studiebijbel Oude Testament. Weerwoord gaat in op vragen die in deze tijd op christenen afkomen.