Het symposium, waar zo’n 170 mensen zich voor hadden aangemeld, stond onder leiding van dr. B. A. Zuiddam, docent ethiek aan het Hersteld Hervormd Seminarium. „Een symposium gebeurt niet bij iedere predikant”, stelde Zuiddam. „Bij ds. Boer wel. Zijn werken volgen hem na. Die maken het waard om te hier te komen en te herdenken.”

Dr. B. J. Spruyt, docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarie, sprak over de geestelijke levensgang van ds. Boer, onder het thema ”Hoe ds. Boer zacht van gemoed werd”. „Ds. Boer is een erflater van de gereformeerde gezindte en wordt breed gelezen”, stelde Spruyt. Tijdens zijn colleges bespreekt hij de bekende briefwisseling tussen de predikanten Boer en Berkhof. „De vraag is of we de rechtvaardiging door het geloof nu nog wel zo helder belijden als ds. Boer dat deed.”

Bombardement

De docent schetste hoe Boer en zijn hospita tijdens een bombardement in de Tweede Wereldoorlog vierentwintig uur onder het puin lagen. Boer bad met zijn hospita en zong psalmen. Beiden werden wonderlijk gespaard. „Deze gebeurtenis stempelde zijn karakter en preken. Zijn proefpreek ging over Psalm 116, waarin hij overigens niets over deze gebeurtenis verhaalde.”

Naar aanleiding van zijn vijfentwintigjarig ambtsjubileum schreef ds. Boer over de geestelijke leiding die leidde tot zijn predikantschap. „Aan mijn wieg stond een biddende moeder en een wat beschroomde vader. Dat is pure genade, waar heb ik het aan verdiend?”

Spruyt: „Boer was een zachtmoedig herder die zich heeft onderscheiden door binnen zijn kerk voluit de hervormd-gereformeerde positie in te nemen. Blijven in de kerk, zolang die kan worden vermaand.”

Dr. M. Klaassen, verbonden aan Bijbels Beraad M/V, haalde voor het voetlicht hoe ds. Boer een moedig herder was. „Hij had een vaardige pen en kon daardoor ook de confrontatie met anderen aan. Zie de briefwisseling met dr. H. Berkhof.”

In het blad Woord en Dienst wisselden Boer en Berkhof, rector van het seminarium, een viertal brieven uit. Het waren de jaren van de apostolaatstheologie: de kerk staat midden in de samenleving en wil daar aanwezig zijn in een grote openheid.

„Berkhof en Boer namen elkaar serieus”, stelde Klaassen. „Beiden waren één in het streven om van de ‘hotelkerk’ af te komen. Zo met elkaar in de kerk leven is in strijd met wat Christus leerde. De status van de belijdenis was een strijdpunt. De belijdenis is teveel geworteld in het verleden en heeft te weinig antwoorden voor de kerk van nu, stelde Berkhof. Het gaat nu niet meer over de vraag hoe krijg ik een genadig God, maar is er een God? Boer antwoordde daarop: „Het gaat erom: hoe ken ik deze God? Het maakt niet uit in welke eeuw je dan leeft. Je staat hier niet als mensen van de twintigste eeuw, maar als vijand tegenover God.”

Berkhof wilde ruimte voor verschillende modaliteiten binnen de kerk. Boer zag het als een geestelijke crisis. Waar het rechte horen van het Woord sterft, neemt God eerst de Geest weg en dan de bediening van het Woord, zei hij.”

Boer en Berkhof kwamen niet dichterbij elkaar, signaleerde Klaassen. „Een dergelijke initiatief is er daarna niet meer geweest. De strijd om de waarde van belijdenis lijkt op de achtergrond te zijn geraakt.”

Achteraf heeft Boer gelijk gekregen, stelde Klaassen. „De orthodoxe gemeenten die toen buiten schot bleven, zijn nu veelal opgeschoven naar de midden-orthodoxie. In hoeveel preken komen de twee wegen nog ter sprake? In de woorden van ds. Boer: de noodzaak van wedergeboorte ontbreekt veelal, zodat er in de prediking van alles is, behalve Christus. Hervormd-gereformeerden moeten aan zelfonderzoek doen. Alleen dan is er zegen te verwachten.”

Antenne

Prof. dr. W. van Vlastuin, rector van het Hersteld Hervormd Seminarium, sprak over hoe ds. Boer een herder van zachtmoedigen was. „Hij had een uitstekende antenne voor het geestelijke leven, de vragen van het hart en de toepassing van de Heilige Geest.”

Ds. Boer was scherp in de betuiging van Gods recht, stelt Van Vlastuin. „We moeten dat lieve zoetsappige christendom kwijt”, zei hij. „God rechtvaardigt de goddeloze.” En in zijn laatste preek: „Er zijn mensen die nooit geleerd hebben dat ze te goed zijn om verloren te gaan.”

Vernieuwing en bekering zijn van levensbelang. „We hebben verslagenheid van hart nodig”, stelde Boer. „Wat is er een oneindig liefde van God nodig om een verloren zondaar te trekken. Niemand kan de werking van het geloof in kaart brengen. De snijpunten zijn gelijk, maar de uitwerking is bij een ieder verschillend.””

Verdieping van Gods werk in het mensenhart is belangrijk, stelde ds. Boer. „In de nood en aanvechting is God neergedaald. Hij was er altijd, wanneer ik aan het einde was”, stelde hij in een jubileumdienst.

Genade is bij hem niet goedkoop, merkte Van Vlastuin op. „Tot onze laatste snik blijft het: Oh God, blijf ons de zondaar genadig. Het opstandingsleven, Paulus hunkert ernaar. Wat een rijkdom, opgewekt te worden, dag na dag. Dat is genade voor genade. De Heere kweekt geen renteniers, maar bedelaars die naar de zondagse eredienst komen om een druppel genade.”

Over het thema “Hoe ds. Boer herder van één kudde was” spraken Ds. W. Visscher (Gereformeerde Gemeenten), Ds. J. M. J. Kieviet (Christelijke Gereformeerde Kerken), Dr. J. B. ten Hove (Protestantse Kerk in Nederland) en Ds. L. W. Ch. Ruijgrok (Hersteld Hervormde Kerk) een kort statement uit.