De vorst werd zelfs boerenkool en spruiten te gortig
Vrijdag 21 maart. Voor de vijfde keer dit jaar sneuvelt een temperatuurrecord. Niet eerder mat het KNMI een zo hoge temperatuur op deze datum. Een week eerder had koning Winter het land nog in zijn greep, nu zaten terrassen en parken vol met zongenieters. Goed voor de aanwas van vitamine D en de productie van gelukshormoon serotonine. Zon en stijgende temperaturen trekken ons naar buiten en bevorderen onze sociale contacten.
De temperaturen lagen in maart wel eens op een heel ander niveau. In het jongste en achtste deel van de serie ”Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen” valt te lezen dat in maart 1845 Siberische koude het land en zijn bewoners geselde. In Groningen bleef zelfs overdag de temperatuur diep onder het vriespunt. En dat in een tijd waarin velen in armzalige optrekjes woonden, in hutten en huizen die niet warm te krijgen waren, ook doordat het geld voor brandstof ontbrak. Op eerste paasdag lag er nog steeds een dikke ijslaag op meren en rivieren.
Herman de Man schrijft in ”De barre winter van negentig” over dramatische koude die in 1890/’91 het dagelijks leven in de Lopiker- en de Krimpenerwaard zwaar ontregelde en waarin niet de beste kanten van de mens naar boven kwamen. Koud was het ook in 1956 en 1963, met bergen sneeuw en dichtgevroren rivieren. In 1963 –de koudste winter van die eeuw– kwam het kwik drie maanden lang niet boven 0 graden. Op 24 februari werd er een autotocht over het IJsselmeer gehouden, op ijs dat 70 cm dik was. De vorst zat een halve meter in de grond. Dat werd zelfs boerenkool en spruiten te gortig. De markante hervormde godsdienstonderwijzer Arie de Redelijkheid, van 1924 tot 1968 hulpprediker in Ouderkerk aan den IJssel, hield dat jaar een preek onder het thema ”Biddag in sneeuw en ijs”.
Haast zouden we de uitbraak van kou in maart 2013 vergeten. Op de 23e van die maand vroor het stevig. Een vrieswind uit het noordoosten maakte van opspattend water spectaculaire ijssculpturen. Begin maart 2005 vroor het ook nog dat het kraakte. Maar dit jaar zagen we op 21 maart op beschutte, zonnige plaatsen grote vlekken met bosanemoon en speenkruid. Hoefblad, klein en groot, blies ook zijn partij. Kersen en magnolia’s tooiden zich in bruidsgewaad. Vogels gingen op vrijersvoeten en zongen het hoogste lied. Het voorjaar is neergedaald op aarde, alles ontwaakt uit zijn winterslaap. „Zie, de winter is voorbij (...), de bloemen worden gezien in het land, de zangtijd genaakt, en de stem der tortelduif wordt gehoord in ons land” (Hooglied 2:16-17).
Op 24 februari 1963 werd er een autotocht over het IJsselmeer gehouden
