Opgedoken video Hawija valt Sorgdrager ‘rauw op het dak’
Het valt de commissie die onderzoek heeft gedaan naar de Nederlandse aanval in 2015 op Hawija „rauw op het dak” dat er nu videobeelden zijn opgedoken die de ochtend na de operatie van het doelwit in de Iraakse stad zijn gemaakt. Voorzitter Winnie Sorgdrager vindt het een „heel ernstige zaak”, maar zegt ook dat de beelden de conclusies van haar rapport niet zullen veranderen.
Sorgdrager sprak donderdag met de Tweede Kamer over haar rapport. Een paar uur daarvoor stuurde minister Ruben Brekelmans (Defensie) een brief waarin hij meldde dat de beelden gemaakt door een Nederlandse F-16 waren gevonden op vliegbasis Leeuwarden. Defensie was opnieuw gaan zoeken na een bericht in de Volkskrant maandag. Tegen Sorgdrager was gezegd dat de beelden waren „overgeschreven”.
Kamerleden zijn verbaasd dat de beelden na zoveel jaar ineens opduiken. PVV’er Joeri Pool noemde het „ongelofelijk knullig”. Hanneke van der Werf van D66 vindt het „buitengewoon merkwaardig” dat ze nu zijn gevonden. VVD’er Ulysse Ellian zei „zeer verbaasd” te zijn dat de video opeens is getraceerd.
De Tweede Kamer moet kunnen vertrouwen in de informatievoorziening van het ministerie, zei Jimme Nordkamp (GroenLinks-PvdA) na afloop. Dat moet volgens hem de „hoogste prioriteit” hebben en daar moet een „goed gesprek” over komen. Hij vindt het „bizar” dat drie dagen na het krantenartikel de video wel gevonden kan worden.
Defensie was niet heel toeschietelijk met informatie. „Het was best moeizaam om antwoorden te krijgen op vragen”, zei Sorgdrager. Ze wilde niet speculeren waarom de beelden nu wel zijn ontdekt. Op de vraag of het een kwestie was van niet willen vinden, antwoordde Sorgdrager met „misschien”.
De commissie heeft wel Amerikaanse videobeelden kunnen zien die kort na de aanval zijn gemaakt. Bij het bombardement op de werkplaats van terreurgroep Islamitische Staat vielen zeventig burgerdoden.
Volgens Brekelmans is het „buitengewoon ongewenst dat deze beelden pas tien jaar na dato en na het onderzoek van de commissie-Sorgdrager worden getraceerd”. Hij laat er onafhankelijk onderzoek naar doen waarom de beelden nu wel ineens konden worden gevonden, schrijft hij aan de Kamer. Ook wordt gekeken hoe de archivering verbeterd kan worden.