Water en ijs hebben al sinds zijn kinderjaren de belangstelling van De Visser. „Als klein jongetje zat ik al bij de sloot te kijken hoe die dichtvroor. Vooral de overgang van water van 0 graden Celsius naar ijs van 0 graden vind ik interessant. Daarbij komt enorm veel energie vrij; een kuub stollend water levert 93 kilowattuur op.”

Wanneer De Visser 23 jaar geleden zijn huis verbouwt, past hij het leidingwerk aan om regenwater te gaan benutten voor de was en de wc. Daarbij blijft het niet. „Ik wilde ook de energie uit het regenwater gebruiken om te verwarmen. Die plannen kwamen in een stroomversnelling toen we nadachten over nieuwbouw.”

Zijn zoons bouwden samen het vrijstaande nieuwbouwhuis dat het echtpaar De Visser een maand geleden betrok. „Zij hadden niets met mijn energieplannen”, vertelt de Visser met een lach. „Toch hielpen ze me wel, wanneer dat nodig was.”

Hoofdwaterleiding knapt

Hun hulp is welkom wanneer twee betonnen watertanks moeten worden geplaatst. Met die plaatsing gaat er van alles mis. „Er moesten gaten van 4 meter diep worden gegraven. Aan de wegkant stortte de zijkant van de kuil in, waarbij de hoofdwaterleiding knapte.” Met een brede grijns: „Toen stond er ineens een halve meter water in het gat.” Ten slotte lukt het om de tanks te installeren.

Nieuws in beeld

Twee betonnen watertanks uit België moeten water en energie gaan leveren aan de woning van Peter de Visser. beeld Peter de Visser

Het gat voor de tanks moet 4 meter diep worden. beeld Peter de Visser

De tanks zakken langzaam op hun plek. beeld Peter de Visser

Na het plaatsen van de betonnen tanks heeft het installatiewerk de nodige aandacht. beeld Peter de Visser

Kleinkinderen van De Visser kijken toe hoe de installatie verloopt. beeld Peter de Visser

Als de tanks zijn geïnstalleerd, wordt er een putdeksel op bevestigd. beeld Peter de Visser

In de heldere voorjaarszon laat de Aagtekerker zijn vinding zien. Vlak bij zijn woning staat een filterunit. Hij draait hem open en haalt er een metalen zeefje uit. „Dat zeeft alle troep uit het water. Het maakt zichzelf schoon met een regenbui, waarbij het afval het riool inspoelt.”

Het gezeefde regenwater komt in de eerste betonnen bak terecht; via een overloop vult het tweede betonnen vat zich. Deze tweede bak is bedoeld om de wasmachine en de wc van water te voorzien. „En ik wil ermee gaan douchen, maar de installateur mocht dat zo niet aanleggen. Dus dat ga ik zelf doen. De Visser tilt een putdeksel op. „Kijk eens hoe helder het water is. Ik zou het zo durven drinken.”

Warmtewisselaar

Via een tweede putdeksel kan hij bij zijn tweede tank, de ijsbuffer die bedoeld is als warmtebron voor het huis. „Daarin heb ik mijn warmtewisselaar gehangen”, wijst hij in de diepte. „Een tyleenslang van 200 meter lang. Die slang werkt hetzelfde als een bodemlus voor een water-waterwarmtepomp, die de warmte van 80 meter diepte haalt”, legt hij uit.

Door de warmtewisselaar circuleert een mengsel van water en glycol, dat de warmte uit de bak transporteert naar een warmtepomp. „Die zorgt voor tapwater van 60 graden, en we verwarmen het huis ermee via vloerverwarming, terwijl het water in de bak langzaam bevriest.” Met een houten lat, die dienst doet als peilstok, tikt hij onder water tegen de warmtewisselaar aan. „Hier zit nog ijs aan van de winterperiode. Dat smelt nu langzaam weg.”

Wat was uw drijfveer om deze installatie te bouwen?

„Twee dingen. Ik ben erg voor duurzaamheid, maar het moet me geen extra geld kosten. Ook vind ik het een prachtig principe dat je stollingsenergie kunt halen uit bevriezend water. God heeft dat zo geschapen, en echt niet alleen voor kikkers om de winter te overleven. Het is een principe uit de schepping dat wij ook kunnen gebruiken.”

Hoe heeft de verwarming het afgelopen wintermaanden gedaan?

„Boven verwachting.” Hij wijst op een stapel gezaagd en gekloofd hout. „Ik dacht: als het niet werkt, kan ik mijn huis met de houtkachel warm stoken. Maar ik had het niet nodig. De warmtecapaciteit van mijn installatie bleek twee keer hoger dan ik had berekend. In plaats van 2250 heb ik er 4500 kilowattuur uit gehaald.” Omgerekend evenveel energie als vrijkomt bij het verstoken van 450 kuub gas.

Hoe kwam dat?

„Doordat de omringende grond meer warmte afstaat aan de waterbak dan ik dacht. Ik denk dat ’s winters tot halverwege onder de weg die hierlangs loopt de invloed van mijn put merkbaar is. Mijn put en de grond zijn samen een grote warmteaccu.”

Had u nooit een moment waarop u dacht: waar ben ik aan begonnen?

„Nou, ik schrok enorm toen de warmtepomp opgestart werd. Herrie maken deed hij niet, want ik heb geen buitenunit. Maar de temperatuur in de put zakte binnen een week van boven de 10 graden naar nul. De warmtepomp draaide op vol vermogen, omdat het huis moest worden drooggestookt. Dus binnen een week onttrok de installatie al stollingswarmte aan het bevriezende water. Toen dacht ik: Peter, dat gaat niet goed. Zou alles bevriezen, dan barst de installatie doordat ijs meer ruimte inneemt dan water. Maar toen ik alles narekende, realiseerde ik me dat al dat water echt niet ineens ijs zou kunnen worden.”

Kunt u het huis ’s zomers ook koelen?

„Dat is wel de opzet. Ik laat koel water door de vloerverwarming stromen, die via de warmtewisselaar de warmte afgeeft aan de put. Dan kan die opwarmen voor de komende winterperiode.”

U hebt wel een probleem als het regenwater opraakt; dan zit u ’s winters in de kou.

De Visser lacht. „Dan moet het een jaar niet regenen. Als het zover komt, hang ik de waterslang er wel in. Ik betaal dan iets, maar het levert me 99 keer zoveel waarde aan energie op. Eigenlijk is dat natuurlijk absurd.”

Verwarmen levert u geld op. Hoe doet u dat?

„Ik heb zonnepanelen en een dynamisch contract. Ik laat de warmtepomp alleen draaien als de energie geld oplevert. De installatie is met een COP-waarde van 5,1 heel efficiënt: 1 kilowattuur aan stroom wordt omgezet in  5,1 kilowatt warmte. De vloeren zijn extra dik gemaakt, zodat er veel warmte in opgeslagen wordt. Ik betaal dus geen cent voor een warm huis.”