Martha koos voor abortus: Het geluid van dat apparaat, dat vergeet ik nooit meer
Wat doe je als je in verwachting bent van je vijfde en je man stelt je voor de keuze: je haalt dit kind weg, of ik vertrek? Martha staat met haar rug tegen de muur en kiest voor het eerste.
Gemiddeld maken mensen 30.000 keuzes per dag. De meeste daarvan zijn niet ingrijpend. Sommige wel.
Direct na binnenkomst kruipen twee hondjes genoeglijk tegen de bezoeker aan op de bank. De een werd weggehaald bij een broodfokker, de ander zwierf ooit over de Spaanse straten. Het tekent de zorg van Martha en haar man voor het gekwetste en verdrukte. Martha is niet haar werkelijke naam; op aanraden van haar predikant besluit ze haar verhaal anoniem te delen. Hoewel ze in haar gemeente inmiddels helemaal op haar plek zit, heerst er in kerkelijke kringen nog altijd onbegrip rond abortus. „Mensen zeggen vaak: bij ons gebeuren dat soort dingen niet. Dan moet ik bijna mijn tong afbijten. Dat mensen zo in ontkenning leven – daar kan ik echt boos om worden.”
Over welke keuze gaan we het hebben?
„De keuze om mijn zwangerschap af te breken en bij mijn man te blijven in plaats van alleen achter te blijven met vier kinderen en een ongeboren baby. Maar eigenlijk was het geen keuze – het was een moeten.”
Hoe kwam u tot deze keuze?
„Het was 1987. Mijn toenmalige man en ik hadden net een enorme huwelijkscrisis achter de rug. We zouden samen met andere mensen op vakantie gaan naar Noorwegen om daar te wandelen in de bergen. Toen ik onverwachts zwanger bleek te zijn, was ik daar zelf blij mee; ik wilde het liefst tien kinderen. Het betekende wel dat onze vakantie in rook op zou gaan. Mijn man vond dat onaangenaam. Hij zei: „Ik ga niet voor die vijfde zorgen, je laat het maar weghalen.””
Was het een gedwongen of een vrijwillige keuze?
„Voor mij was het een gedwongen keuze. Vooral zijn familie drong aan op een abortus. Ze noemden me asociaal omdat ik vijf kinderen wilde hebben, want „dat doe je niet in deze tijd”. Eén of twee vonden zij meer dan genoeg. Ik verkeerde in een soort shock. Ik wilde niet alleen achterblijven. Uiteindelijk heb ik met een abortuskliniek in Leiden gebeld. Daar kon ik al snel terecht. Niemand heeft me iets gevraagd – anders had ik me misschien wel bedacht. Ik was zo naïef. Ik wist niet wat er in de wereld gebeurde, ik was altijd maar met mijn vier kinderen bezig.
Daar sta je dan, voor dat gebouw: een enorme houten deur, een prachtige marmeren hal. Binnen werd ik door iemand opgevangen. De bedenktijd van vijf dagen was toen net ingevoerd. „Heb je je vijf dagen al gehad?” werd me gevraagd. Ik zei ja – ik had geen flauw idee. „Nou, dan gaan we direct naar boven!” zei ze. Voor de medewerkers was het allemaal zó normaal. Je wordt gewoon in die sleur meegenomen. Boven, op de zaal, moest ik wachten. Het meisje vóór me was er al voor de vierde of vijfde keer, vertelde ze. „Het stelt niks voor”, zei ze. „Ik ben hier al zo vaak geweest.”
Toen werd ik opgehaald. Ik weet nog dat ik gevraagd heb of het één of twee kinderen waren. Ik ben er zelf namelijk een van een tweeling, en ik had ook al een tweeling gehad, dus de kans was groot. Maar het was er maar één. Ik kreeg een verdoving; geen narcose, dat wilde ik niet. Het geluid van dat apparaat, dat vergeet ik nooit meer: net als zo’n afzuigslang bij de tandarts waarmee je speeksel wordt weggezogen…
Mijn man had me bij de kliniek afgezet, maar ik wilde graag in mijn eentje terug. Ik verkeerde in een soort roes; ik heb in Leiden nog een pannenset van 800 gulden gekocht. Ik voelde me heel leeg, dat moest ik vullen met dingen. Toen ben ik naar huis gegaan. Er is daarna nooit meer over gesproken.”
Hoe moeilijk was deze keuze voor u?
„Moeilijker dan moeilijk. Mijn man was een goeierd, ook voor de kinderen. Hij had veel voor ons over. Toch was ik niet bij machte om tegen hem in te gaan. Ik was 34, voor mijn gevoel stond ik met mijn rug tegen de muur.”
Welke gevolgen had uw keuze?
„Mijn huwelijk ging er niet op vooruit. Mijn man was antichristelijk; hij vond geloof iets voor achterlijke mensen. Zelf ging ik op een dag mee met een vriendin die bij een pinkstergemeente kerkte. Het ging die zondag over schuld. Ik geloof dat ik die dienst tweeënhalf uur lang heb zitten huilen. Achteraf bleek dat het precies een jaar geleden was dat ik mijn abortus had ondergaan. De Heere gebruikte die dag om mij naar Hem te trekken. Zo heb ik dat duidelijk ervaren.
Uiteindelijk is mijn huwelijk na 28 jaar gestrand, onder meer vanwege mijn geloof. Toen kwam ik pas echt aan het verwerken toe. Ik kreeg in die tijd maar weinig support. Ik was tussendoor wel eens drie maanden opgenomen geweest voor een depressie, maar daar werd over mijn abortus enkel gezegd: „Het is toch goed zo?” Zij begrepen het dilemma niet.
Na mijn scheiding heb ik mijn spullen gepakt en ben ik naar Amerika gegaan, waar ik opnieuw trouwde. Daar heb ik tijdens een bijeenkomst voor het eerst openheid gegeven over mijn abortus. Na afloop kwamen er drie vrouwen naar me toe die ook een abortus hadden ondergaan, maar daar nooit over gesproken hadden. Dat vond ik shockerend: dat het zo’n taboe is binnen de christelijke gemeenschap!
Uiteindelijk ben ik teruggegaan naar Nederland. Mijn man, die verslaafd was, dook hier meteen de coffeeshop in en kwam er niet meer uit. Met behulp van een vriendin heb ik hem op het vliegveld afgezet. Hij heeft vervolgens de scheiding geregeld. Intussen had ik mijn huidige man leren kennen. Hij was praktiserend gelovig en wilde graag naar de Gereformeerde Gemeenten. Dat was voor mij wel even slikken, want ik had een negatief beeld van die kerk: dat ze daar niks mochten en alles veroordeelden. Tijdens een van de eerste preken ging het over de Bergrede. Dat raakte me zó! Alles kwam naar boven – maar daarna merkte ik dat de pijn was verdwenen. De enorme, onderliggende schuld was weg.”
Beïnvloedt deze keuze uw dagelijks leven nog steeds?
„Nee, sinds de laatste tien jaar niet meer. Soms, als het onderwerp in de kerkdienst wordt aangeroerd, kan ik emotioneel worden. Dat gaat nooit helemaal weg; je leert ermee leven. Wel wil ik graag met mijn verhaal naar buiten treden. Ik vind dat je mensen moet waarschuwen: dat abortussen ook in christelijke kring voorkomen, maar ook dat men moet ophouden met veroordelen. Door er zelf open over te zijn, hoop ik dat meer mensen begrip krijgen voor situaties als deze en er zelf ook meer open over zullen worden. Dat is nu mijn grootste missie.”
Hoe heeft deze keuze uw geestelijk leven beïnvloed?
„De Heere heeft die heel duidelijk gebruikt. Eerst had ik dat zelf niet door, maar als ik terugkijk, dan zie ik het. Mijn vader was van huis uit rooms-katholiek. Als wij naar Frankrijk op vakantie gingen, bezochten we altijd kerken. Als kind had ik op mijn kamertje boven mijn bed een kerststalletje van plastic en een replica van een Mariabeeld. Dat was mijn troosthoekje. Achteraf denk ik: toen trok de Heere al aan me. Maar ik was eigenwijs en koppig. Er moest iets heftigs gebeuren – pas toen luisterde ik.
Af en toe reken ik terug: hoe oud zou mijn kindje nu zijn geweest? Ik heb haar ook een naam gegeven: Marion. Dat heeft me veel goed gedaan. Daarnaast heb ik veel gehad aan Psalm 139, die ik ooit kreeg aangereikt van een pastoraal medewerker. „Uw ogen hebben mijn ongevormde klomp gezien” – dat raakt me nog steeds. Het is een troost, als je dat gaat begrijpen.”
De echte naam van Martha is bekend bij de hoofdredactie.
