Palestijnen keren massaal terug naar Noord-Gaza, Hamas laat deze week weer gijzelaars vrij
Zeven gijzelaars worden deze week door Hamas vrijgelaten en Palestijnen zijn maandagochtend begonnen terug te keren naar het noorden van de Gazastrook. Volg in dit liveblog het laatste nieuws.
Advertentie
Ontheemde Palestijnen trekken massaal richting het noorden van de Gazastrook, waar ze sinds maandag weer naartoe kunnen. Een veiligheidsfunctionaris zegt tegen persbureau AFP dat in de eerste twee uur meer dan 200.000 mensen zijn teruggekeerd.
Er zijn nog steeds Palestijnen onderweg. Op beelden is te zien dat het om grote mensenmassa’s gaat, onder wie gezinnen met jonge kinderen en ouderen. Er zijn twee routes geopend. Eerst een langs de kust voor voetgangers, later opende ook een weg voor voertuigen. Al Jazeera meldt dat er een kilometerslange rij met auto’s staat. Die mogen pas doorrijden na een Israëlische inspectie, aldus de nieuwszender.
De ontheemden konden eerder niet terug vanwege een Israëlische barrière. Israël had het noorden van de rest van de Gazastrook gescheiden met de zogeheten Netzarim-corridor. Inwoners van het noorden werden in 2023, aan het begin van de oorlog, opgeroepen in zuidelijke richting te vertrekken. De terugkeer maakt deel uit van een bestand tussen Israël en de Palestijnse groepering Hamas. De overeenkomst is ruim een week geleden ingegaan.
Israël verwelkomde zaterdag opnieuw vier vrijgelaten gijzelaars. Naar alle waarschijnlijkheid volgen er deze week nog zeven.
Nederland is tegen het voorstel van de Amerikaanse president Donald Trump om inwoners van Gaza massaal naar Jordanië en Egypte te sturen. „Het is van belang dat Palestijnen binnen de Palestijnse gebieden kunnen blijven en dat binnen die grenzen Gaza weer wordt opgebouwd”, zei minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) in Brussel.
De pas aangetreden Amerikaanse president deed zijn uitspraken over Gaza tegen journalisten in het regeringsvliegtuig Air Force One. Hij sprak dit weekend onder andere met de Jordaanse koning Abdullah. Trump zei dat het hele gebied waar 2,3 miljoen Palestijnen wonen, moet worden „schoongeveegd”.
„Hij doet wel vaker boude uitlatingen”, reageerde Veldkamp op de woorden van Trump. „Die nemen we ook altijd serieus, maar hoeven we niet altijd letterlijk te nemen.” Het is volgens de bewindsman belangrijk dat de VS, Egypte en Qatar goed blijven samenwerken bij het begeleiden van het staakt-het-vuren in Gaza.
Palestijnen zijn maandagochtend vroeg begonnen terug te keren naar het noorden van de Gazastrook, meldt een woordvoerder van Hamas aan persbureau AFP. De Netzarim-corridor, een 7 kilometer lange strook die het noorden van de rest van Gaza scheidt en die Israël heeft gemilitariseerd, zou aan de westkant open zijn.
Hamas ziet de terugkeer van de ontheemden als een overwinning voor het Palestijnse volk. „Het signaleert het falen en de nederlaag van de plannen voor bezetting en verdrijving”, aldus de groepering.
Palestijnen op weg naar het noorden van Gaza. beeld EPA, Mohammed Saber 
Palestijnen op weg naar het noorden van Gaza. beeld EPA, Mohammed Saber 
Palestijnen op weg naar het noorden van Gaza. beeld EPA, Mohammed Saber 
Palestijnen op weg naar het noorden van Gaza. beeld AFP, Eyad BABADe Israëlische premier Benjamin Netanyahu had laten weten dat Palestijnen maandagochtend weer terug kunnen keren, nadat een geschil over de vrijlating van de Israëlische gijzelaar Arbel Yehud was opgelost. De terugkeer begon door dit geschil later dan aanvankelijk gepland. Dit weekend verzamelden zich enorme menigten Gazanen op een kustweg nabij de Netzarim-corridor. Zij konden door de Israëlische barrière niet naar het noorden.
Volgens het mediakantoor van Hamas willen tussen de 615.000 en 650.000 Gazanen terug naar het noorden van Gaza. Het Israëlische leger had Gazanen tijdens de oorlog meermaals opgeroepen het noorden te verlaten. Daaraan gaven zij massaal gehoor. Als onderdeel van het bestand tussen Hamas en Israël kunnen zij nu weer terug naar huis.
De Israëlische gijzelaar Arbel Yehud zal komende vrijdag door Hamas worden vrijgelaten, meldde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zondagavond. Ook de vrouwelijke Israëlische militair Agam Berger wordt dan door Hamas vrijgelaten, samen met nog een andere onbekende gijzelaar. In ruil daarvoor kunnen tienduizenden Palestijnen maandagochtend terugkeren naar het noorden van de Gazastrook, aldus Netanyahu.
Aankomende zaterdag moeten opnieuw drie gijzelaars worden vrijgelaten. Israël zegt later deze week Palestijnse gevangenen vrij te laten, sinds het staakt-het-vuren kwamen ongeveer tweehonderd op vrije voeten.
Sinds het bestand tussen Hamas en Israël kwamen er in twee rondes in totaal zeven gijzelaars vrij. Zaterdag werden vier militairen vrijgelaten, maar Yehud ontbrak, wat leidde tot een geschil met Israël. Netanyahu weigerde Palestijnen te laten terugkeren naar het noorden van de Gazastrook.
Volgens journalisten van onder meer persbureau AFP verzamelden zich dit weekend enorme menigten Gazanen op een kustweg nabij de Netzarim-corridor. Die corridor is een 7 kilometer lange strook die het noorden van de rest van Gaza scheidt en die door Israël is gemilitariseerd. Hoe laat de barrière maandagochtend wordt opgeheven is nog onduidelijk.
De nieuwe Amerikaanse minister van Defensie, Pete Hegseth, heeft zondag de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gebeld. Het was het eerste telefoontje met een buitenlandse leider dat de omstreden Hegseth voerde sinds zijn aantreding zaterdag.
Het Pentagon meldt in een verklaring dat Hegseth en Netanyahu de „gezamenlijke veiligheidsbelangen en prioriteiten” hebben besproken, „vooral in het licht van aanhoudende dreigingen”. Onder de nieuwe president Donald Trump zullen de Verenigde Staten ervoor zorgen dat „Israël de juiste capaciteiten heeft om zichzelf te verdedigen”, aldus het Pentagon.
Onduidelijk is waarom Hegseth rechtstreeks met de Israëlische premier belde, en niet met diens minister van Defensie Yisrael Katz.
De wapenstilstand tussen Hezbollah en Israël in Libanon is met ruim drie weken verlengd, tot 18 februari. Het Witte Huis meldde zondagavond de verlenging van het bestand. De premier van Libanon bevestigde dat even later. Zondag kwamen in het zuiden van het land 22 mensen om het leven door een Israëlische aanval.
Hezbollah en Israël sloten in november een akkoord over een staakt-het-vuren. Volgens die afspraak moest Israël zondag zijn troepen terugtrekken uit het zuiden van Libanon. Vrijdag kondigde Israël echter een vertraging in die terugtrekking aan. Het Libanese leger zegt dat Israël bewust tijd rekt.
De Israëlische troepen openden volgens Libanon zondag het vuur toen door de oorlog ontheemde inwoners probeerden terug te keren naar huis. De slachtoffers vielen in negentien verschillende plaatsen. Het Israëlische leger zei in een verklaring dat het waarschuwingsschoten afvuurde na „bedreigingen van naderende verdachten”, maar zei niet of er mensen waren geraakt.
De Amerikaanse president Donald Trump wil dat Jordanië en Egypte meer Palestijnse vluchtelingen uit de Gazastrook opnemen. Hij noemde het Palestijnse gebied „letterlijk een sloopterrein” en suggereerde het volledig „leeg te maken”.
De oproep komt na het ingaan van het bestand in de Gazastrook, waar Israëlische aanvallen enorme verwoestingen hebben aangericht. „Bijna alles is kapot en mensen sterven daar, dus ik wil liever met een aantal Arabische landen samenwerken om op een andere locatie woningen te bouwen waar deze mensen misschien eindelijk in vrede kunnen leven.” Er moet volgens Trump iets gebeuren na jaren van „ontzettend veel conflicten”.
De president sprak zaterdag met de Jordaanse koning Abdullah. Trump complimenteerde de koning met de opvang van Palestijnse vluchtelingen en vroeg of hij nog meer mensen kon opnemen. Volgens de Verenigde Naties verblijven in Jordanië ongeveer 2,3 miljoen Palestijnse vluchtelingen. Dat is vergelijkbaar met de huidige bevolking van de Gazastrook. Het is niet duidelijk hoeveel er in Egypte verblijven.
Trump spreekt zondag naar verwachting met de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi. De regering in Caïro is tegen gedwongen verplaatsingen van Palestijnen naar Egypte of elders. Al-Sisi is voor een tweestatenoplossing, waarbij een Palestijnse en een Israëlische staat naast elkaar bestaan. Het is volgens hem belangrijk dat Palestijnen in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever blijven.
Advertentie