De impact van de geruchtmakende kunstroof is groot, benadrukt kunstdetective Arthur Brand maandagmorgen. „De geroofde helm van Cotofenesti is werelderfgoed. De gouden helm is niet alleen voor Roemenen een topstuk, maar ook voor de rest van de mensheid. Als je naar zo’n helm kijkt, en je vindt die niet mooi, wat vind je dan wel mooi?”

In het holst van de nacht wist een drietal mannen zaterdagochtend een toegangsdeur van het museum in hartje Assen met explosieven op te blazen. In enkele minuten tijd konden ze archeologische topstukken uit Roemenië meenemen. Naast de helm, die dateert van omstreeks 450 voor Christus, gaat het ook om drie zogeheten Dacische armbanden.

Op door de politie gepubliceerde bewakingsbeelden zijn vaag drie mannen te zien die een deur forceren. Wat zeggen die beelden u?

Brand, die kunstkenner is en als detective diverse malen betrokken was bij het terugvinden van  geroofde kunst: „Ik zie hier een professioneel team aan de gang. De rovers weten er een deur uit te blazen en raken zelf niet gewond.  Binnen een paar minuten zijn ze met de buit vertrokken. Ik ken mijn pappenheimers, ik ben er behoorlijk zeker van dat we van doen hebben met criminelen die met explosieven ook andersoortige overvallen plegen. Ze hebben waarschijnlijk gedacht: we hebben nog wat explosieven over, laten we die gouden helm weghalen.

Deze roof bepaalt Nederland er weer bij dat we een groot maatschappelijk probleem hebben rond aanslagen met explosieven. Toen ik afgelopen weekend een buitenlandse journalist vertelde dat er in Nederland in vorig jaar 1200 aanslagen met explosieven zijn gepleegd, kon die verslaggever me amper geloven. We zijn het Colombia van de jaren 80 aan het worden. Denk aan de zes doden die onlangs vielen bij de aanslag met explosieven aan de Tarwekamp in Den Haag.”

Wat kunnen de criminelen met die geroofde helm?

„Verkopen kan niet, die helm is wereldberoemd. Niemand wil dat ding aanraken. Aan goud is de helm zo’n 60.000 euro waard. Per rover zou dat om een bedrag van 20.000 euro gaan. Daar kun je misschien een tweedehands Mercedes voor kopen. De vrees bestaat dat de rovers de helm laten omsmelten. Ik zou de daders willen oproepen om dat vooral niet te doen. Omsmelten is het domste wat je kunt doen. Als ik ze was, zou ik die gouden helm ergens achterlaten, een kruisje slaan op de goede afloop en wegwezen. Als de rovers zo’n wereldberoemd topstuk laten omsmelten, en ze worden gepakt, dan zal dat strafverzwarend werken. Ze krijgen dan zo een paar jaar extra cel.”

De rovers kunnen zo’n gouden helm toch ook niet laten omsmelten bij een willekeurige dorpssmid?

„Deze lieden hebben in hun criminele netwerken altijd wel een corrupt figuur die de buit wil omsmelten. Maar hopelijk is zelfs zo’n handlanger, als hij dat gouden ding op tafel krijgt, slim genoeg om te concluderen: dit gaan we niet doen.”

Hebben musea in Nederland hun beveiliging op orde?

„Doorgaans wel. Maar het kan altijd beter. Musea zitten nogal eens in oude panden, ze hebben vaak ook niet genoeg geld om een collectie op en top te beveiligen. Probleem is dat criminelen altijd wel een gaatje kunnen vinden. Toen Nederlandse banken geldautomaten beter beveiligden, weken plofkrakers uit naar Duitsland, waar geldautomaten minder goed zijn beveiligd. Invoering van nachtwakers is niet de oplossing. Die beveiligers kunnen oog in oog komen te staan met criminelen die hun pistool op hen richten. Je wilt geen schietpartijen.”

Welke beveiligingstip zou u musea met kostbare collecties willen geven?

„Werk met vertragingstechnieken. Bouw bijvoorbeeld twee deuren in. Dieven weten dat de politie arriveert enkele minuten nadat het alarm afgaat. Dus als criminelen er bij een voorverkenning achter komen dat ze niet één, maar twee deuren moeten opblazen, zullen ze al gauw denken: dit is ons het risico niet waard.”