„Plastic is overal doorgedrongen”
Niet alleen op verre oceanen drijft een plastic soep aan de oppervlakte. Ook in onze eigen Waddenzee, het IJsselmeer en de Noordzee en in de Nederlandse grachten en sloten dobberen stukken plastic. Het grootste deel ervan is klein, klaar om opgegeten te worden door dieren. Daarvoor waarschuwt By the Ocean we Unite, een Nederlandse stichting die met zeiltochten mensen bewust wil maken van de vervuiling.
Hoeveel plastic er precies drijft, is niet bekend. By the Ocean we Unite heeft op meer dan zeventig plekken monsters genomen, van Normandië tot Noorwegen en van Schotland tot Denemarken. Voor de Franse kust dreven meer dan 130.000 stukken klein plastic per vierkante kilometer. Ook bij Terschelling vonden de biologen veel plastic. Maar dat is alleen op de bovenste 15 centimeter van de zee. Hoeveel plastic daaronder drijft, is niet bekend. „Er zijn schattingen dat ongeveer 99 procent van al het plastic dieper zit. Het is elke keer schokkend dat de zee schoon lijkt, maar dat we nagenoeg overal plastic vinden”, zegt Karl Beerenfenger, expeditieleider van de organisatie.
Tijdens de zeiltochten neemt By the Ocean we Unite burgers en bedrijven mee de zee op, om ze bewust te maken. Beerenfenger: „We laten ze zien hoe gigantisch mooi de zee en de natuur zijn, maar ook wat we samen veroorzaken. Heel veel kleine plastic deeltjes krijgen we er niet meer uit, daar is geen oplossing voor. De natuur moet daar zelf een manier voor vinden, en ik heb geen idee of die er komt. Het probleem is doorgedrongen in alle wateren. Burgers, bedrijven, overheden, we hebben er allemaal schuld aan, maar we kunnen er ook allemaal iets aan doen.”
Mensen vervuilen meer dan ze doorhebben, zegt marien bioloog Maarten Erich, wetenschappelijk coördinator van de stichting. „Mensen zeggen: ik gooi geen plastic op straat en ik scheid mijn afval. Maar vervuiling gaat verder dan dat. In je tapijt en je kleren zit ook plastic, net als in knuffels, autobanden, cosmetica, sigarettenfilters en kauwgom. Als je een schuursponsje gebruikt, spoelen kleine stukjes plastic door het putje. Die krijgen ze er bij de zuivering niet meer uit. Dat wordt op de rivieren geloosd.”
Plastic zelf is niet het probleem, benadrukt Erich. „Plastic heeft ons veel gebracht. We kunnen niet terug naar een wereld zonder plastic. Maar moet elke komkommer apart worden verpakt? Kunnen we schuursponsjes niet maken van natuurlijke vezels? We hebben een materiaal gemaakt dat ontzettend lang meegaat, maar bijna de helft van al het plastic gebruiken we maar één keer.”