Onderzoek werpt nieuw licht op jongere die euthanasie aanvraagt
Het aantal jonge mensen dat een euthanasieverzoek indient vanwege psychisch lijden, stijgt de laatste jaren in rap tempo. Slechts een klein deel van hen, zo’n 3 procent, overleed ook daadwerkelijk als gevolg van euthanasie.
Onderzoek, uitgevoerd door 113 Zelfmoordpreventie in samenwerking met het Expertisecentrum Euthanasie, werpt nieuw licht op de groep mensen tot 24 jaar oud die tussen begin 2012 en medio 2021 een euthanasieverzoek indienden vanwege psychisch lijden. Onderzoeker Lizanne Schweren keek daarvoor naar in totaal 397 dossiers van aanvragen die eind 2022 waren afgerond.
Van deze krap 400 aanvragen werden er 188 (zo’n 47 procent) weer ingetrokken. Nog eens 178 aanvragen werden afgewezen (45 procent). Twaalf jongeren, zo’n 3 procent, kregen toestemming voor euthanasie en zeventien jongeren (4 procent) overleden ergens in het euthanasieproces door suïcide. Twee mensen overleden doordat ze stopten met eten en drinken.
Opvallend vindt Schweren het hoge percentage jongeren dat hun verzoek weer intrekt. „Ze doen dat vaak ook al heel vroeg, zelfs voor hun aanvraag compleet is.” De redenen hiervoor heeft Schweren niet onderzocht. „Het is speculeren. Mogelijk wordt iemand toch afgeschrikt als hij ziet hoe complex het hele proces is. Een andere optie is dat iemand zich toch bedenkt, bijvoorbeeld doordat hij nog een bepaalde behandeling wil proberen of doordat hij het leven toch nog een kans geeft. We doen nu vervolgonderzoek over de vraag waarom mensen hun verzoek weer intrekken.”
Schrijnend
Onderzoekers interviewden geen jongeren. Toch blijkt uit de dossiers alleen al, hoe schrijnend de verhalen zijn. Van de 29 jonge mensen die overleden door suïcide of euthanasie, hadden er 28 al meerdere suïcidepogingen gedaan, vanaf elfjarige leeftijd. Allemaal hadden ze meerdere psychiatrische diagnoses, één persoon zelfs acht verschillende. Ze kwamen al op jonge leeftijd binnen in de ggz en doorliepen een breed scala aan behandelingen, die blijkbaar niet het gehoopte resultaat hadden.
Van de 29 jonge mensen die overleden door suïcide of euthanasie, hadden er 28 al meerdere suïcidepogingen gedaan, vanaf elfjarige leeftijd
Dat bijna de helft van de aanvragen wordt afgewezen, laat zien dat veel mensen blijkbaar niet voldeden aan de eisen die de wet stelt aan euthanasie. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er toch nog een behandeling mogelijk is, zegt Schweren. Om in aanmerking te komen voor euthanasie, moet iemand ondraaglijk en uitzichtloos lijden, stelt de wet.
Ongeveer driekwart van de euthanasieaanvragen werd ingediend door vrouwen, blijkt ook uit het onderzoek. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat jonge vrouwen het over het algemeen makkelijker vinden om hulp te vragen en daardoor al eerder in beeld zijn bij de ggz, legt Schweren uit.
Opvallend is ook de stijgende lijn van het aantal euthanasieaanvragen door jongeren. Dat ontwikkelde zich van tien in 2012, het jaar dat het Expertisecentrum Euthanasie werd opgericht, tot 39 in de eerste helft van 2021. Naderhand steeg dit aantal verder, bevestigt Schweren, al zijn over de laatste jaren niet de precieze cijfers van de groep tot 24 jaar bekend. Overigens is het aantal euthanasiegevallen vanwege psychisch lijden nog altijd maar een heel klein percentage van het totale aantal: in 2023 ging het om 1,5 procent.
Denk je aan zelfdoding? Neem 24/7 anoniem en gratis contact op met 0800-0113 of chat op 113.nl.
