Nieuwe versobering verpleeghuiszorg lijkt onvermijdelijk
In de politiek is het een en al grilligheid. Zo hoor je maanden niets over de ouderenzorg en zo zie je minister De Jonge van Volksgezondheid zich plotsklaps haasten van vergaderzaal naar perscentrum om te debatteren of rapporten in ontvangst te nemen over dit onderwerp.
Vorige week werd bekend dat de lijst met ouderen die wachten op een plekje in het verpleeghuis in ruim twee jaar is gegroeid van 10.000 tot 18.600. Zo’n stijging was op basis van de vergrijzing niet verwacht.
De verklaring? Veel gemeenten worstelen met hun begroting en bieden alleen die thuiszorg die hoogstnoodzakelijk is. Bouw snel meer geschikte seniorenwoningen, smeekt een dinsdag verschenen plan van de Taskforce Wonen en Zorg, maar een bestuurder die op de centen moet passen, verkoopt zijn bouwgrond liever aan een commerciële projectontwikkelaar dan aan een maatschappelijk initiatief.
Verzekeraars denken: Laat het rijk de opvang maar fijn uit de Wet langdurige zorg (Wlz) betalen. Ze houden de hand voor de wijkverpleging op de knip. Zodoende komt de taak om de ouderen huisvesting en zorg te bieden te eenzijdig op het bordje van de verpleeghuizen terecht.
Nadat de omvang van de wachtlijst bekend werd, volgde in een Kamerdebat de gebruikelijke parlementaire reactie. Daadkracht! De Jonge moet voor de zomer hebben uitgevogeld hoeveel extra plekken er door verpleeghuizen op korte termijn kunnen worden ingericht. Dit debat komt dus terug.
Of de ouderenzorg daarna kan worden geparkeerd als debatonderwerp is nog maar de vraag. Een commissie onder leiding van oud-PvdA-minister Bos reikte vorige week nog meer discussiestof aan en wat het door haar geschreven rapport ter discussie stelt, is niets minder dan de Wlz zelf. De verpleeghuiszorg, zo stellen de door De Jonge aangezochte adviseurs, wordt gefinancierd uit een volksverzekering waarvoor het Rijk risicodragend is. Wonen en zorg zijn verzekerd, aan de cliënt wordt alleen een eigen bijdrage in rekening gebracht. Klopt dat eigenlijk wel en tot hoe lang is dat nog houdbaar?
Bos aarzelt. Hoe hulpbehoevend je later wordt, is onvoorzienbaar, dus terecht dat daarvoor een volksverzekering bestaat, stelt hij. Maar, waarom krijgt een verpleeghuisbewoner ook de huur en de dagelijkse maaltijd vergoed en de thuiswonende oudere niet?
Kortom, De Jonge kan oplossingen beloven voor het tekort aan verpleeghuisplaatsen; voor zijn opvolger is de kous daarmee niet af.
Gezien de vergrijzing kan het haast niet anders of ook de vraag wat straks nog valt onder de dekking van de Wlz –de vraag van Bos– keert terug in het debat. In de aanloop naar het verkiezingsjaar 2021 zullen veel partijen discussie daarover proberen te mijden. Maar wie het rapport-Bos leest, is alvast gewaarschuwd: Wees verstandig en bereid je voor op een verdergaande versobering. Ook van de verpleeghuiszorg.