Het is de verdienste van Rein Verhagen dat hij in zijn nieuwste publicatie alle tot nu toe beschikbare gegevens over deze Van Noordt –oomzegger van de bekende Anthoni van Noordt– bijeen heeft gebracht. Het gaat om een herziene uitgave van het boek dat Verhagen al in 1989 schreef. Sindsdien deden verschillende wetenschappers studie naar de muzikale familie Van Noordt, onder wie dr. Jaap den Hertog in zijn dissertatie over Anthoni van Noordt. Verhagen, die eerder over Quirinus van Blankenburg schreef, heeft vanuit het nieuwe materiaal correcties aangebracht en lacunes in de levensloop van Sybrandus opgevuld. Als extra is een hoofdstuk van de hand van musicoloog Jaap Jan Steensma opgenomen, die de drie sonates die Sybrandus componeerde analyseert.

Vader Jacob van Noordt is vanaf 1639 in Amsterdam werkzaam als organist van de Nieuwezijds Kapel en vervolgens de Oude Kerk. Daarnaast is hij ook beiaar­dier, blokfluitist en componist. Zoon Sybrandus volgt in 1679 –hij is dan bijna 20– zijn vader op als organist van de Oude Kerk: een nationale toppositie. Aanvankelijk moet hij tijdens de kerkdiensten alleen vóór en na het zingen spelen, maar al in oktober 1680 wordt in Amsterdam de orgel­begeleiding ingevoerd en moet ook de samenzang worden begeleid. Als gevolg daarvan dient ook het grote orgel van de Oude Kerk te worden uitgebreid, om de samenzang genoeg steun te kunnen bieden.

Sybrandus maakt naam als organist en als deskundige die orgels en klokken keurt. Echter, door speculaties en schulden raakt hij in Amsterdam financieel in problemen, waarna hij in 1692 de wijk neemt naar Haarlem. Hij wordt in de Spaarnestad zowel stadsorganist als stadsklokkenist. Al snel komt hij echter ook daar in moeilijkheden. Sybrandus verzuimt te vaak zijn plicht, waarop de burgemeesters een uitgebreide instructie voor de organist-klokkenist opstellen. Het mag niet baten: al in 1694 krijgt Sybrandus ontslag en keert hij terug naar Amsterdam. Daar is echter geen post vrij. Hij doet een enkele orgelkeuring en is vanaf 1699 opzichter van de stadsklokkengieterij. Waarschijnlijk doet hij in 1702 nog een gooi naar de post van de Nieuwe Kerk, maar tevergeefs. In 1705 overlijdt Sybrandus op 46-jarige leeftijd.

Met de levensbeschrijving van deze musicus –ooit aangeduid als „grote meester, wydbefaamt door kunst en geest”– biedt Verhagen vanuit de bronnen een mooie bijdrage aan een boeiend stuk Nederlandse muziekgeschiedenis van de 17e eeuw.

Boekgegevens

Sybrandus van Noordt. Organist van Amsterdam en Haarlem 1659-1705, 
Rein Verhagen;

uitg. Erve Muziek, Gorssel, 2015; 
ISBN 978-90-820510-5-6; 160 blz.; € 24,90.