Het Hof van Justitie van de Europese Unie stelt in een woensdag bekend geworden uitspraak dat vaccins oorzaak kunnen zijn van ziekte, ook zonder dat dit wetenschappelijk is bewezen.
Dat meldde de Belgische krant De Morgen donderdag. De opmerkelijke uitspraak houdt in dat de link tussen een vaccin en een ziekte voor de rechter aangetoond kan worden door een reeks ernstige aanwijzingen, zelfs als daarvoor geen wetenschappelijk bewijs is. De uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben. Vaccinproducenten en wetenschappers hebben al bezorgd gereageerd.
Het hof boog zich over de zaak van een Fransman met multiple sclerose (MS). De man, die voordien geen medische problemen had, liep de ziekte op in 1999, een jaar nadat hij een vaccin tegen hepatitis B van farmabedrijf Sanofi toegediend kreeg. Hij spande in 2006 een rechtszaak aan tegen de farmaceut. De man stierf in 2011.
Een Franse rechter oordeelde eerder dat er geen wetenschappelijke consensus bestaat over een oorzakelijk verband tussen het vaccin en de ziekte, en verwierp de zaak. De familie van de man ging in beroep, waarop het Franse Hof van Cassatie om advies vroeg aan het Europese hof.
Dat besliste woensdag dat de rechter ook zonder een dergelijke consensus kan overwegen om het verband tussen het vaccin en de ziekte te erkennen. „Deze reeks aanwijzingen laat ons toe om er met waarschijnlijkheid vanuit te gaan dat een dergelijke conclusie overeenkomt met de realiteit”, aldus het hof.
Als een ziekte zich ontwikkelt kort na het toedienen van een vaccin, de patiënt voordien gezond was, de ziekte in zijn familie niet voorkomt, en een aanzienlijk aantal gevallen gemeld wordt, kan dat volgens het hof dienen als voldoende bewijs.
Deze beslissing is geen vonnis dat alleen geldt voor de gang van zaken bij de Franse MS-patiënt, maar een richtlijn voor alle Europese rechtbanken die met een zelfde soort zaak te maken krijgen.
Fabrikant Sanofi-Aventis wil niet reageren op de uitspraak, maar stelt wel „dat onze vaccins veilig en effectief zijn en beschermen tegen infectieziekten. Ze zijn goedgekeurd door de gezondheidsautoriteiten en zijn al meer dan 30 jaar op de markt.”
De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van nieuwe medicatie, zo waarschuwen deskundigen. Peter Openshaw, voorzitter van de British Society for Immunology, spreekt op CNN van „een zorgwekkende beslissing”. „Er is geen wetenschappelijk bewijs voor een link tussen het hepatitis B-vaccin –of wat voor vaccin dan ook– en MS.”
