Trefzeker was de reactie van koning Willem-Alexander en koningin Máxima op het vonnis, donderdag, in de MH17-zaak. „Uw verdriet blijft altijd voelbaar. Wij wensen u toe dat deze mijlpaal u enige ruimte geeft om het verlies van uw dierbaren te verwerken.”
Een mijlpaal is de uitspraak zeker. De rechter heeft onomstotelijk vastgesteld dat drie verdachten, te weten de Oekraïense rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski en commandant Leonid Chartsjenko, een beslissende rol hebben gespeeld bij het afvuren van een Russische Buk-raket die de MH17 trof op zijn reis van Amsterdam naar Kuala Lumpur. En daarmee is ook duidelijk gesteld dat Rusland verantwoordelijk is voor de aanslag, waarbij de 298 inzittenden van het toestel om het leven zijn gekomen. Met deze uitspraak is de schuldvraag beantwoord. En dat is voor de nabestaanden beslist belangrijk.
Zeker, de tot levenslange gevangenisstraf veroordeelden zullen naar verwachting nooit achter de tralies verdwijnen. Ze weten zich veilig binnen de grenzen van Rusland. Zij zullen ook nooit de 16 miljoen euro smartengeld betalen waartoe de rechtbank hen veroordeelde. Dat geld zal de Nederlandse staat voorlopig, en waarschijnlijk voor altijd, moeten voorschieten. Verder is duidelijk dat er nog mensen in de hoogste regionen in Moskou zijn die buiten schot blijven. Maar het recht heeft wel in belangrijke mate zijn loop gehad.
En toch. Toch is de veroordeling maar een beperkte genoegdoening. De blijdschap bij de nabestaanden over het vonnis is begrensd. Daarmee hebben zij hun geliefden niet terug. Die zijn uit hun leven weggerukt, en de pijn daarvan blijft. Dat hebben de koning en de koningin feilloos aangevoeld.
Tot nu toe kregen de nabestaanden als gevolg van het langdurige proces steeds weer de aandacht en was er begrip en medeleven. Met het slotakkoord bij de rechtbank dreigen nu niet alleen de slachtoffers, maar ook hun nabestaanden alleen nog een plaatsje te krijgen in de geschiedenisboeken. Daarmee is de kans groot dat ze met hun verdriet alleen worden gelaten.
Direct na de uitspraak zeiden verschillende nabestaanden dat ze nu verder moeten met hun leven. „Maar we dragen wel een zware last”, zei een vader van een omgekomen passagier donderdag. Terecht dat het koningspaar schreef: „Uw verdriet blijft altijd voelbaar.”
In onze jachtige, sterk geïndividualiseerde samenleving is er vaak weinig blijvende aandacht voor mensen die een zwaar verlies hebben geleden. Dat treft niet alleen nabestaanden van slachtoffers van verschrikkelijke rampen, maar ook mensen die geliefden door ziekte of ouderdom kwijtraakten. Terwijl een beetje medeleven ook na jaren zo veel goeds zou kunnen doen.
