Met verwoestende kracht slaan Russische kruisraketten in op woonwijken van Kiev, Mikolaiv en Zjitomir. Iraanse zelfmoorddrones schakelen Oekraïense elektriciteitscentrales en waterbedrijven uit. Rook stijgt op. Het dodental neemt toe. Zo’n 4,5 miljoen Oekraïners zitten zonder stroom.

Wapens en munitie blijven hun weg vinden naar het slagveld. Oekraïne verschiet naar schatting 4000 tot 7000 granaten per dag, Rusland zo’n 20.000. Kiev maakt echter gebruik van westerse precisieartillerie, terwijl Moskou in toenemende mate ‘domme’ bommen inzet.

Rusland moet steeds vaker zijn heil zoeken in het buitenland om de slinkende wapenvoorraden aan te vullen. Rusland heeft 80 procent van zijn Iskander-kruisraketten afgeschoten, zei Vadym Skibitskyi van de Oekraïense militaire inlichtingendienst maandag. De Russen zouden nog over amper 120 Iskanders beschikken.

Rusland heeft tot 1 september ten minste 994 tanks verloren, tegenover 244 tanks van Oekraïne, stelt Oryx, een online onderzoeksproject dat alleen geverifieerde verliezen registreert. Het Conflict Intelligence Team, een onafhankelijke Russische online monitor, schat dat Moskou in totaal bijna 1300 tanks heeft verloren, pakweg 40 procent van het totaal.

Oekraïne beweert 278 Russische vliegtuigen te hebben vernietigd, twee keer zoveel als de 119 toestellen tijdens de Sovjet-interventie in Afghanistan (1979-1989). Britse inlichtingendiensten kunnen de claim niet onafhankelijk bevestigen.

Friendly fire

Het Russische leger blijft met grote, structurele problemen kampen. Sinds de val van Marioepol in mei is door communicatieproblemen 60 procent van de gesneuvelde Russische militairen omgekomen door ”friendly fire” (vuur van eigen troepen), volgens de pro-Russische commandant Aleksander Khodakosvky – een redelijk onverdachte bron.

Russische militaire bloggers meldden maandag dat een brigade van mariniers bij Donetsk in het oosten van Oekraïne in vier dagen tijd zeker 300 man heeft verloren. „Gedood, gewond of vermist.” De militairen zouden in een „onbegrijpelijk offensief” als „kanonnenvlees” dienen, schrijven de bloggers. Ook is 50 procent van hun voertuigen uitgeschakeld. „En dat is enkel onze eenheid.” President Volodimir Zelenski bevestigt de zware verliezen, het Russische ministerie van Defensie ontkent.

Van de Russische soldaten die de afgelopen tijd zijn gemobiliseerd zijn er inmiddels 50.000 actief bij gevechtseenheden in Oekraïne, zegt de Russische president Vladimir Poetin. Van de in totaal 318.000 gemobiliseerde militairen zijn er volgens Poetin 80.000 „in de zone van de speciale militaire operatie.”

Noord-Korea

Om de verliezen aan militair materieel en de tekorten aan munitie te compenseren, schaft het Kremlin bijvoorbeeld –in het geheim– artilleriegranaten aan in Noord-Korea. Uit satellietbeelden blijkt vrijdag een trein de grens met Rusland te zijn gepasseerd, twee dagen nadat de VS waarschuwden voor wapenleveranties uit Noord-Korea.

Nog gevaarlijker voor Oekraïne zijn de voorbereidingen die Iran volgens The Washington Post en CNN treft voor de levering van mogelijk honderden ballistische raketten voor de korte afstand (SRBM’s); volgens Oekraïense bronnen al over een paar weken. Het Russische leger krijgt daarmee de beschikking over precisieraketten van het type Fateh-110 (bereik 300 kilometer) en Zolfaghar (bereik 700 kilometer).

De Iraanse geavanceerde precisiewapens die via de ruimte de weg naar hun doel vinden, kunnen de situatie aan het front in Oekraïne ingrijpend veranderen. Het Kremlin stationeert de raketten volgens westerse inlichtingendiensten langs de noordgrens van Oekraïne, waarmee het doelen –militair én civiel– in het hele land kan treffen.

Oekraïne verwacht dat bondgenoten langeafstandswapens leveren om de ballistische raketten neer te schieten. Het is „extreem moeilijk” deze raketten uit de lucht te halen, zei Yiy Ihnat van de Oekraïense luchtmacht maandag. „Wij beschikken over luchtverdediging, niet over raketverdediging.”

De VS, Duitsland en Nederland hebben Patriotluchtafweerraketten (bereik 100 kilometer) tegen ballistische raketten in hun wapenkist. Eventuele levering daarvan aan Oekraïne zou echter heel wat voeten in de aarde hebben.

Zelfmoorddrones

Rusland slaat verder in Iran een nieuwe lading drones in voor verkenningen en zelfmoordacties. Iran levert begin november weer 250 van de in totaal 2400 bestelde toestellen, waarschuwden de Oekraïense inlichtingendiensten. De wapenzending zou voor het eerst ook Arash-2-zelfmoorddrones bevatten. Eerder heeft Rusland al Shahed-136’s voor zelfmoordacties en Mohajer-6-drones voor verkenningen gekocht in Iran.

Oekraïne zegt te weten welke route de drones afleggen om het slagveld te bereiken. Iran maakt gebruik van vier luchtvaartbedrijven (Iran Air, Pouya Air, Sahan Airlines en Mahan Air). Drie zijn staatseigendom, een is gelieerd aan de Republikeinse Garde. Verder maakt Teheran gebruik van vervoer over de Kaspische Zee.

Iran bevestigt de levering van drones aan Rusland, na wekenlange stelselmatige ontkenning. Het betreft echter een „beperkt aantal toestellen” die al „maanden voor de oorlog” zijn gestuurd, aldus minister Amir-Abdollahian van Buitenlandse Zaken zondag. Erg geloofwaardig komen de tegenstrijdige berichten uit Teheran niet over.

Ontkenning

Iran raakt met de wapenleveranties en de training van Russen steeds nadrukkelijker betrokken bij de oorlog in Oekraïne. Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is er „overvloedig bewijs” dat Rusland Iraanse drones gebruikt in Oekraïne. „We kunnen bevestigen dat Russisch militair personeel op de Krim Iraanse drones bestuurt en deze gebruikt om aanvallen uit te voeren in heel Oekraïne, inclusief aanvallen op Kiev”, zei John Kirby van de Nationale Veiligheidsraad in de VS recent.

De Oekraïense minister Dimitro Kuleba van Buitenlandse Zaken presenteerde eind vorige week wrakstukken van een Iraanse drone tijdens een bijeenkomst van de G-7. „Iran moet Rusland niet langer wapens leveren die worden gebruikt om Oekraïners te doden”, benadrukte Kuleba. „Anders wordt het geconfronteerd met nog grotere wereldwijde druk en gevolgen.”

Zelenski zei maandag meer Russische raketaanvallen op energie-infrastructuur te verwachten. Oekraïne overweegt daarom Kiev te evacueren, dat voor de oorlog 3 miljoen inwoners telde.

Frustratie

De wapenleveringen aan Rusland leiden tot grote frustratie in het Westen. „Het is onacceptabel dat Iran –en elk ander land– wapens levert aan Rusland voor de oorlog in Oekraïne”, verklaarde NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg recent.

Teheran maakt zich volgens de VS „openlijk en gewillig medeplichtig aan de moord op onschuldige Oekraïense mensen op Oekraïense bodem”, verklaarde Kirby van de Nationale Veiligheidsraad. De VS en de EU stellen daarom sancties in tegen de Islamitische Republiek.

Zelenski riep zondag op om Iran te straffen voor zijn rol in de oorlog. „Zonder de Iraanse wapenlevering aan de agressor, zouden we nu dichter bij vrede zijn.”

Wapens blijven ook naar Oekraïne stromen. Kiev bevindt zich daardoor volgens analisten op het hoogtepunt van zijn militaire slagkracht. Het land is daarbij echter vrijwel volledig afhankelijk van wapenleveranties uit het Westen.

De VS en Noorwegen hebben maandag Nasams-luchtafweer (bereik 25 tot 40 kilometer) geleverd aan Oekraïne tegen dodelijke drones en raketten, Spanje het Aspide-systeem. Duitsland stuurde onlangs al de Iris-T-luchtafweer. „Deze wapens zullen het Oekraïense leger aanzienlijk versterken en ons luchtruim veiliger maken”, aldus minister van Defensie Oleksii Reznikov maandag. „We zullen doorgaan met het neerschieten van vijandelijke projectielen die ons aanvallen.”

Kiev claimt sinds medio september meer dan 300 Iraanse toestellen uit de lucht te hebben gehaald. Militairen en agenten slagen er regelmatig in de kleine, langzame Iraanse drones met gewone Kalasjnikovs kapot te schieten. Omdat Rusland regelmatig een zwerm toestellen inzet om de luchtverdediging te overweldigen, dringt er altijd wel eentje door om verwoestend in te slaan.

Wapenleveranties vanuit het Westen stuiten soms op bureaucratische blokkades. Zo krijgt Duitsland geen toestemming van Zwitserland om 12.400 patronen voor Gepard-luchtafweertanks te verstrekken aan Oekraïne. Het Alpenland blijft erg hechten aan neutraliteit, ondanks grote frustratie in Berlijn.

Slachting

Oekraïne en Rusland stevenen af op een langdurige oorlog. Rusland graaft zich steeds verder in bij de zuidelijke stad Cherson. Moskou lijkt zich voor te bereiden op zware straatgevechten.

Rusland werpt ook verdedigingslinies met drakentanden op rond Marioepol, meldde het Britse ministerie van Defensie dinsdag. De stad is strategisch gelegen op de ‘landbrug’ van Rusland naar de Krim. Gemobiliseerde militairen moeten –zonder al te veel militaire opleiding– het door de Russen bezette grondgebied verdedigen.

De winter wacht. Met ijs, sneeuw en vrieskou. Nieuwe ontberingen en nieuwe slachtingen wachten.