Het kabinet komt nog deze maand met een antwoord op de uitspraak van de Raad van State dat bouwprojecten niet meer automatisch toestemming mogen krijgen om tijdelijk stikstof uit te stoten.
De hoogste bestuursrechter oordeelde woensdag dat de bouw niet langer vrijgesteld mag worden van stikstofregels, omdat deze maatregel niet voldoet aan Europese regelgeving. Hierdoor loopt de bouw van bijvoorbeeld woningen of windmolens nabij natuurgebieden vertraging op.
Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) noemde de uitspraak een „tegenvaller.” Maar volgens haar is de uitspraak van de hoogste bestuursrechter „klip en klaar.” De uitspraak betekent dat „je werkelijk minder stikstof moet uitstoten en werkelijk de natuur moet verbeteren”, aldus Van der Wal. Dat betekent dat de stikstofuitstoot sneller omlaag moet. Dat is ook de conclusie van minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Minister Van der Wal wil niet vooruitlopen op de mogelijke oplossingen waarmee het kabinet deze maand nog gaat komen. „Alles ligt op tafel”, zo stelde ze woensdag na de uitspraak van de Raad van State. Dat betekent ook dat niet wordt uitgesloten dat er meer piekbelasters (bedrijven die de meeste stikstof uitstoten in de buurt van natuurgebieden) worden aangepakt. „We zullen echt die minst leuke weg met elkaar moeten ingaan.”
De uitspraak van de Raad van State betekent volgens minister De Jonge niet dat er niet meer gebouwd kan worden. „Het land gaat niet op slot.” Maar het betekent wel vertraging omdat er meer onderzoek moet worden gedaan en dat is voor de bouw een tegenvaller, zegt hij. Hoe groot die vertraging gaat worden, is niet in zijn algemeenheid te zeggen.
Ook zal de impact van de uitspraak niet overal hetzelfde zijn, aldus de woonminister. „Het betekent ook dat bouwen in een deel van Nederland heel erg veel ingewikkelder gaat worden, namelijk dat deel dat dichter bij natuurgebieden ligt of dat deel waar minder mogelijkheden zijn voor stikstofcompensatie.”
De Jonge houdt vast aan de ambitie om tot en met 2030 meer dan 900.000 woningen te bouwen. De uitspraak van woensdag is een „fikse tegenvaller”, maar er was volgens hem al meer „tegenwind”, zoals de hogere rente. Het zal nu wel meer tijd gaan kosten om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. „Dit onderstreept de noodzaak en urgentie van de aanpak van de stikstofcrisis.”
Volgens de hoogste bestuursrechter was er geen andere mogelijkheid dan een streep zetten door de bouwvrijstelling omdat deze niet voldoet aan het Europese natuurbeschermingsrecht. „De tijd van randjes opzoeken is echt voorbij”, concludeert Van der Wal. Het kabinet moet met een oplossingen komen die „robuust en juridisch houdbaar zijn.”
Geitenpaadjes
Politieke partijen willen ook snel actie van het kabinet, na de nieuwe stikstofuitspraak door de Raad van State. Kamerlid Pieter Grinwis van coalitiepartij ChristenUnie noemt de uitspraak „een harde klap” voor de energietransitie en woningbouw. „Bij beide vraagstukken hebben we juist versnelling nodig in plaats van vertraging, die nu weer dreigt.” Grinwis vindt dat de politiek „zorgvuldig én voortvarend aan de slag moet met de aanbevelingen van Remkes.” Ook vindt hij dat de Kamer als medewetgever de hand in eigen boezem moet steken. „We moeten deugdelijke wetgeving afleveren die de natuur goed beschermt. Dat hebben we onvoldoende gedaan.”
D66-Kamerlid Faissal Boulakjar spreekt van „een klap voor de bouw van huizen.” Volgens hem moet het kabinet nu „vol aan de bak” zonder „juridische geitenpaadjes.”
Ook vanuit de linkse oppositie klinkt een roep tot actie. PvdA-Kamerlid Joris Thijssen vindt dat het kabinet „niet langer mag dralen maar moet handelen.” Hij wil dat boeren snel perspectief krijgen en dat het kabinet ook met stikstofdoelen komt voor de industrie, het
verkeer en de luchtvaart. Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt het tijd voor actie. „Het kabinet MOET gaan regeren”, schrijft hij op Twitter.
