Wil je iets van iemand gedaan krijgen? Begin met een compliment! Aan deze wijsheid moet Poetin hebben gedacht toen hij donderdag weer eens om tafel zat met Xi. „Wij waarderen het evenwichtige standpunt van onze Chinese vrienden ten aanzien van de Oekraïne-crisis ten zeerste”, stak Poetin Xi een veer op de hoed.

De geplaagde Poetin –het Westen ziet hem als paria, in eigen land ligt hij onder vuur na een slechte week op het slagveld– moet gehunkerd hebben naar steun. Maar wat vooral opviel was dat Xi uitleg wilde van zijn „oude vriend” over het conflict. „We begrijpen uw vragen en zorgen hierover”, zei Poetin. „Tijdens de vergadering van vandaag zullen we uiteraard ons standpunt toelichten.”

Onduidelijk is wat de twee verder over de inval wisselden. Richting de buitenwereld zweeg Xi erover. Staatspersbureau Xinhua berichtte over de ontmoeting, maar schreef niets over Oekraïne. Ruslands oorlog niet veroordelen maar evenmin openlijk steunen, past in China’s tot nu toe gevoerde strategie. Het wil het Westen niet verder van zich vervreemden.

Lastig parket

Evenals in februari spraken de staatshoofden over Taiwan. Toen zei Poetin tot genoegen van zijn gastheer dat Taiwan bij China hoort en dat Rusland de onafhankelijkheid van het eiland nooit zal erkennen. Donderdag uitte hij zich op vergelijkbare wijze. Ook veroordeelde Poetin Amerika’s „provocaties” in de Straat van Taiwan.

Anders dan de vorige ontmoeting viel op dat het treffen tussen de heren nu veel minder exclusief was. In februari onthaalde Xi Poetin op zijn feestje: de Winterspelen in Peking. Dit keer spraken de twee elkaar in Oezbekistan, in de marge van een tweedaagse top van de Shanghai-samenwerkingsorganisatie, een club van acht landen. Vrijdag spreekt Xi met Narendra Modi, de president van India.

Een dag eerder was Xi in Kazachstan. Dat Moskou niet de bestemming was van Xi’s eerste buitenlandse reis sinds de coronapandemie kan worden uitgelegd als pijnlijk voor Poetin. Het tekent dat China Rusland veel minder nodig heeft dan omgekeerd.

In februari vierden de twee leiders een gasdeal. Ook nu kon er worden geproost, want China en Rusland gaan hun onderlinge handel uitbreiden van 140 miljard dollar tot meer dan 200 miljard dollar. Met name Poetin kan daarmee goede sier maken in eigen land, want door de westerse sancties zoekt Rusland dringend andere afzetmarkten. China moet overigens uitkijken dat het Rusland niet helpt om genoemde sancties te omzeilen, want anders komen de voor China veel belangrijker economische relaties met de Verenigde Staten en Europese Unie in gevaar.

Wat overeenkwam met de vorige ontmoeting tussen Xi en Poetin: geen gebrek aan grote woorden. In februari vierden beide mannen de „grenzeloze vriendschap” tussen hun landen. Nu zei Xi dat China bereid is om met Rusland samen te werken als „grootmachten.” Poetin tamboereerde dat de pogingen van Amerika om een „unipolaire wereld te creëren” zullen mislukken. Rusland en China vormen volgens hem een „tandem dat een sleutelrol speelt in wereldwijde stabiliteit.”

Weinig daden

Kenners beoordelen het treffen tussen de leiders van de twee grote anti-westerse landen verschillend. Zo zegt geopolitiek analist Alex Krijger tegen BNR Nieuwsradio dat Poetin weliswaar steun zoekt, maar vooral wapens nodig heeft. Hij heeft nog geen bewijs gezien dat China die aan Poetin wil geven. „De steun van China bestaat vooral uit woorden, en ik zie maar weinig daden.”

Wat betreft Oekraïne wordt China kritischer op Rusland, constateert expert geopolitiek Ian Bremmer. De woorden van de Russische president dat China vragen en zorgen heeft over wat er in Oekraïne gebeurt, noemt Bremmer, aldus persbureau Reuters, het „eerste openbare teken dat Poetin de druk erkent om terug te krabbelen.”

Poetin heeft meer aan Xi dan omgekeerd, zei Rosemary Foot tegen de BBC. „Rusland is internationaal behoorlijk geïsoleerd”, stelde de emeritus professor internationale betrekkingen (Universiteit van Oxford). „Het is dus belangrijk om te laten zien dat China een ondersteunende partner is, geen bondgenoot maar zeker een ondersteunende actor. Er is een nauwe relatie.”