GG-synode vergadert: dit staat op de agenda
De Gereformeerde Gemeenten (GG) houden vanaf woensdag in het kerkgebouw van de gg te Gouda hun driejaarlijkse generale synode. Op de agenda staan onder meer Schriftgezag, de houding van de GG in de Tweede Wereldoorlog ten aanzien van Jodenvervolging en de verstaanbaarheid van de Statenvertaling.
De laatste zittingen van de vorige generale synode, die van 2019, vonden plaats enkele weken voor het coronavirus grote delen van het openbare én kerkelijke leven in Nederland platlegde. Vrijwel alle deputaatschappen van de GG noemen dan ook de ingrijpende gevolgen van de pandemie in hun rapport over de achterliggende jaren.
Rapporten van deputaatschappen: ze vullen een groot deel van de agenda van de synode. Deputaatschappen zijn een soort commissies, die in opdracht van de generale synode zorg dragen voor het dagelijks werk in het kerkelijk leven. Dat kan tal van onderwerpen betreffen, zoals de zending, het jeugdwerk of de predikantsopleiding aan de Theologische School. Elk deputaatschap rapporteert –zowel inhoudelijk als financieel– aan de synode, die hun werk bespreekt.
Dat vraagt veel tijd; de synode neemt dan ook meerdere dagen in beslag. Vooralsnog staan telkens twee vergaderdagen gepland in de maanden september, oktober en februari. Tijdens de eerste vergaderdagen worden ook groeten overgebracht namens buitenlandse kerken waarmee de GG een correspondentieband onderhouden.
Afgevaardigden
De generale synode wordt gevormd door veertig afgevaardigden: de helft predikant, de helft ouderling. Zij worden verkozen vanuit de particuliere synodes, waarvan de GG er vier tellen.
Opvallend is dat ruim een op de drie van de dit jaar verkozen ambtsdragers niet eerder afgevaardigd was naar een generale synode. Zeker onder de ouderlingen ligt het aantal ‘nieuwelingen’ hoog. Een aantal van hen werd tijdens eerdere synodes al wel verkozen als secundus afgevaardigde. Een secundus (tweede) treedt als vervanger op als een primus (eerste) afgevaardigde niet in staat is te komen.
Vanuit de afgevaardigden wordt het moderamen gekozen: een zevenkoppig bestuur dat de vergaderingen in goede banen leidt. De preses (voorzitter) draagt zorg voor een goed verloop van de gesprekken.
Bespreekpunten
Welke bespreekpunten en beslissingen op een synode aan de orde zijn, wordt deels bepaald door de deputatenrapporten. Deputaatschappen vragen de synode regelmatig om advies, om een uitspraak of om een financiële beslissing. Ook appelzaken staan op de agenda. Dit zijn beroepszaken tegen een beslissing van een particuliere synode. Deze worden vanwege hun vertrouwelijke karakter altijd achter gesloten deuren besproken: alleen ambtsdragers kunnen deze zittingen bijwonen
Daarnaast bespreekt de synode het werk van ‘gelegenheidscommissies’ die door een vorige synode zijn ingesteld. Zo stelde de synode van 2019 een commissie in met als taak zich te bezinnen op de verstaanbaarheid van de Statenvertaling. Deze commissie zal aan de synode rapporteren. Eerder dit jaar maakten de Gereformeerde Gemeenten in Nederland het voornemen bekend om te participeren in een project van de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) om in onbruik geraakte woorden in de Statenvertaling te vervangen door hedendaagse synoniemen.
Ook de behandeling van zogeheten instructies bepalen de inhoud van de agenda. Met een instructie vraagt een particuliere synode aan de generale synode zich ergens over uit te spreken. Dit jaar ligt er slechts één instructie ter tafel – in 2019 waren dat er acht. De particuliere synode Oost verzoekt de generale synode zich te bezinnen op de vraag hoe rond het Schriftgezag, dat onder druk staat, op duidelijke wijze uitleg en toerusting kan worden gegeven.
Jodenvervolging
Een ander opvallend punt ter bespreking is een rapport van het deputaatschap voor Israël, over de houding van de Gereformeerde Gemeenten in de Tweede Wereldoorlog ten aanzien van Jodenvervolging. Enkele gemeenten stelden in de achterliggende jaren de vraag naar schuldbelijdenis aan het Joodse volk.
In opdracht van het deputaatschap heeft de historicus dr. E. G. Bosma uit Rijssen kerkelijke archieven onderzocht naar feiten over de houding van de GG tijdens de oorlog. Het resultaat van zijn rapport zal door de synode besproken worden.
Traditiegetrouw wordt voorafgaand aan de synodevergaderingen een bidstond gehouden. Deze wordt geleid door de preses van de vorige synode, in 2019 was dit ds. P. Mulder. De predikant gaat dinsdagavond voor in een eredienst in het kerkgebouw van de gg in Barendrecht.
