„We moeten het proces herstarten, boeren moeten weer bondgenoot worden.” Dat zegt CDA-leider en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra vrijdag in een interview met het Algemeen Dagblad.

Hoekstra houdt vast aan het doel om de stikstofuitstoot met de helft terug te dringen, maar dat hoeft wat hem betreft niet in 2030 gerealiseerd te zijn. Dat jaartal is voor de CDA-voorman „niet heilig.”

Vorige week bleek al dat het CDA, net als de coalitiepartners VVD en ChristenUnie, kritische vragen stelde over de stikstofdoelen van het kabinet. Dat gebeurde in een vragenronde over een uitgelekte notitie van het ministerie van Financiën.

Het gaat het CDA in dit stadium vooral om het jaartal 2030. Dat is volgens Hoekstra te streng: „Natuurlijk kun je op veel plekken vóór 2030 de stikstofdoelen al halen, maar als het elders langer duurt, moeten we die tijd nemen.”

Terugwinnen

Hoekstra wil met het uitstel de sympathie van de boeren terugwinnen. Traditiegetrouw stemden veel agrariërs op het CDA, maar na de presentatie van de stikstofplannen keerden veel boeren de partij de rug toe.

De CDA-voorman zegt zelf dat hij niet is gezwicht voor de massale boerenprotesten. Maar dat de boerenprotesten hebben bijgedragen aan de kleine draai die het CDA nu maakt, staat als een paal boven water. Als de boeren de plannen zonder morren hadden geaccepteerd, was het CDA nu niet gekomen met het voorstel om het jaartal 2030 los te laten.

Politiek gezien zet het CDA met de uitspraken van Hoekstra de zaak op scherp. Hij laat zien dat het CDA-smaldeel binnen het kabinet de boeren tegemoet wil komen.

De verwachting is dat VVD en ChristenUnie wel mee zullen gaan in de wens van het CDA. De grootste en de kleinste regeringspartij stelden vorige week ook vragen over de doelen bij de vragenronde over de uitgelekte memo van Financiën. De vraag is of D66 ook kan leven met het uitstel. Tot nu toe hebben de democraten gezegd dat er aan de gemaakte afspraken niet gemorreld wordt. Maar als drie van de vier coalitiepartijen vinden dat het uitstel er moet komen, dan moet D66 het verlies nemen. Maar daar zal wel een fraaie redenering voor gevonden worden door de communicatiedeskundigen van D66.

2035

De democraten zullen wel zo slim zijn om dan een nieuw jaartal vast te leggen. In de wandelgangen noemen de regeringspartijen het jaartal 2035. De regeling van 24 miljard om boeren uit te kopen, loopt ook door tot dat jaar.

Een andere vraag is of de boeren ook tevreden zijn als het jaartal 2030 niet langer vaststaat. Waarschijnlijk niet. Ze zullen dit zien als een mooi begin, als een eerste stap. Maar uiteindelijk willen de boeren dat de reductie met 50 procent van tafel gaat. Maar die staat voor het CDA op dit moment niet ter discussie. De verhouding van het CDA met de boeren staat dus voorlopig nog onder druk.