Dat bleek woensdag toen de Kamer debatteerde over het rapport ”Blind voor mens en recht”. Dit rapport is het werk van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening. De commissie ging kort na de ontknoping van de toeslagenaffaire aan de slag en presenteerde vorig jaar het eindresultaat.

In tegenstelling tot eerdere debatten over de toeslagenaffaire reisden er woensdag nauwelijks gedupeerde ouders af naar Den Haag. Jurgen Deceuninck is een van de weinige gedupeerden die het debat volgt vanaf de publieke tribune in de Tweede Kamer. Deceuninck weet wel hoe het komt dat er weinig belangstelling is onder medegedupeerden: ze hebben er nauwelijks vertrouwen in dat de uitkomst van dit debat hen verder helpt.

Morgen weer

De enquêtecommissie waarschuwde in haar eindrapport dat een volgend schandaal morgen weer kan gebeuren. Deze waarschuwing werd tijdens het debat veelvuldig in herinnering geroepen, onder meer door NSC-Kamerlid Omtzigt.

Omtzigt wees op de fouten die het UWV de achterliggende jaren maakte bij het vaststellen van de WIA-uitkeringen, zoals vorig jaar boven tafel kwam. Het gaat mogelijk om 25.000 tot 50.000 onjuist berekende uitkeringen. „Het is geen kunnen, maar een zullen gebleken”, concludeerde de NSC’er.

Een van de aanbevelingen van de enquêtecommissie is om op termijn het toeslagenstelsel af te schaffen. Ook vindt de commissie dat er meer geld nodig is voor de sociale advocatuur, zodat ook financieel kwetsbaren zich kunnen beroepen op een advocaat. Verder zou de Raad van State een grondige reorganisatie moeten ondergaan door een deel van de organisatie af te splitsen die zich bezighoudt met bestuursrechtspraak.

„Als u dit aanneemt, zullen we daarover in het kabinet met elkaar moeten spreken” - Eddy van Hijum, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Toen de Kamer vorig jaar met de enquêtecommissie debatteerde, stemden alle partijen –uitgezonderd de PVV– ermee in dat alle aanbevelingen uit het rapport opgevolgd moesten worden. Sommige aanbevelingen vereisten echter nadere politieke keuzes; een belangrijke voorwaarde voor regeringspartijen VVD, NSC en BBB.

Uit de inhoudelijke reactie van het kabinet blijkt dat de regering verschillende aanbevelingen niet opvolgt. Zo komt er minder geld voor privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens dan de commissie wil. Ook komt er voor burgers geen ”recht op persoonlijk contact” met medewerkers van een uitvoeringsinstantie. Op andere voorstellen, zoals het afschaffen van het toeslagenstelsel, belooft de regering later terug te komen.

Ontevreden

De Tweede Kamer bleek tijdens het debat ontevreden over de manier waarop de regering opvolging geeft aan het rapport van de enquêtecommissie. „Wat hebben mensen aan sorry, als we niet bereid zijn actie te ondernemen”, vroeg GL/PvdA-Kamerlid Stultiens zich af. Hij kreeg bijval van onder meer D66, SP en, opvallend genoeg, regeringspartij VVD.

De kritiek bleef niet bij woorden alleen. Een Kamermeerderheid schaarde zich gedurende het debat achter het verzoek aan het kabinet om op korte termijn meer actie te ondernemen. GL/PvdA, SP, CDA, VVD, Denk, D66, CU, Volt en PvdD spreken daarin uit dat de regering op dit moment geen recht doet aan het werk van de parlementaire enquêtecommissie. De partijen geven het kabinet tot 1 april de tijd om met een aangescherpte reactie te komen.

Kamer en kabinet kwamen er tijdens het debat niet uit. Volgens minister Van Hijum (Sociale Zaken) is er acuut extra geld nodig om alle aanbevelingen onverkort uit te voeren. „Als u dit aanneemt, zullen we daarover in het kabinet met elkaar moeten spreken”, besloot Van Hijum de discussie.