Dé plek voor persoonlijke ontwikkeling, informatie en ontmoeting. Dat wil de Centrale Bibliotheek aan het Haagse Spui zijn. En daar lijkt het deze zonnige middag in juni best aardig op. Alle stoelen van de zogeheten Muziekverdieping, de plek van de muziekcollectie, zijn bezet. Niet door conservatoriumstudenten of liefhebbers die in partituren neuzen. Het zijn vooral pubers die zich voorbereiden op toetsen. Gesprekken gaan niet over muziek, maar onder andere over elektronen. De toetsen van de Rolandpiano blijven onberoerd. Dat de jeugd op de vijfde verdieping is neergestreken, komt doordat een deel van de andere etages wegens verbouwing is gesloten.

De nieuwe Muziekverdieping opende op 17 januari haar deuren. Beeldbepalend zijn twee kasten vol partituren aan beide zijden, die in de lengte van de zaal staan opgesteld. Werk van bekende grootheden als Bach, Beethoven en Haydn en onbekendere componisten als Kapustin en Vignery. Bundels vol studiemateriaal voor harp, piano en klarinet. Het koraalboek van Willem Hendrik Zwart, motetten van Homilius en ”Aan mijn lijf geen polonaise”, een boekje met variétéliedjes uit de Victoriaanse tijd.

Af en toe worden de tientallen meters kast onderbroken door een nis met ruimte om te zitten. Of te liggen met de benen omhoog en de voeten tegen een kastwand, zoals een jongere doet. In een andere nis huist een leeftijdgenoot met oortjes in. Voor hem liggen muziekboeken van Brahms en Mozart.

Rechts achterin zijn de boeken over muziek en naslagwerken gegroepeerd en staat een kast met tijdschriften. Zo is er een uitgave over cultureel ondernemerschap te vinden. Bezoekers kunnen bladen als Het Orgel, ZING magazine en ”das Orchester” lezen. In lage bakken staan cd’s met klassieke en populaire muziek. Ook organisten zijn vertegenwoordigd, onder wie Feike Asma, Leo van Doeselaar en Oliver Latry.

Samenwerking

De Muziekverdieping is bijzonder, want de zaal biedt onderdak aan de muziekcollectie van Bibliotheek Den Haag, die van het Koninklijk Conservatorium en een klein deel van de verzameling van het voormalig Nederlands Muziek Instituut (NMI). Zij bundelen sinds kort hun krachten. Die samenwerking bevalt goed, zeggen Paula Quint (61), de muziekbibliothecaris die de NMI-collectie beheert, en Martie Severt (65), hoofd van de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium. Beiden lopen al jaren mee in de bibliotheek- en muziekwereld. Die reis verliep niet altijd gladjes, want beiden kwamen op straat te staan tijdens de culturele kaalslag in 2013. Quint moest vertrekken bij het voormalige Muziek Centrum Nederland, terwijl Severt werkloos werd omdat de Muziekbibliotheek van de Omroep haar deuren sloot. Ze zijn dan ook in hun sas met hun huidige baan.

Wat spreekt hen aan in het bibliotheekvak? Severt: „Een collectie bladmuziek opbouwen om daarmee een overzicht te bieden van het repertoire voor koor, orkest en instrumenten.” Quint: „De NMI-collectie is een enorm belangrijk onderdeel van het muzikaal erfgoed in Nederland. Ons oudste boek dateert uit 1492. Ik vind het fantastisch om dergelijke oude drukken in handen te hebben. Om zo dicht op de bron te zitten. Ook als ik manuscripten van Bach, Mozart of Mahler bekijk, gaat mijn hart sneller kloppen.”

Is alle muziek in Den Haag te vinden? Severt: „Nee, maar we hebben wel ontzettend veel. We zijn nu Nederlands grootste openbaar toegankelijke muziekbibliotheek. De collectie van de bibliotheek en het conservatorium bevat samen 60.000 stuks bladmuziek. De helft staat op de Muziekverdieping, de rest in de kelder. Boven zijn 8000 boeken over muziek te vinden, terwijl er 2000 in de kelder staan.”

Quint, lachend: „Ik span de kroon, want onze muziekcollectie bezit 173.000 items. Omdat het een kwetsbare en kostbare collectie betreft, staat vrijwel alles in de kelder. Daar kunnen we zorgen voor goede klimatologische omstandigheden. Onze bijzondere items kun je alleen inzien. Op verzoek digitaliseren we partituren, een gratis service. Ik verzorg ook rondleidingen, waarbij iedereen welkom is.”

Lege handen

Quint en Severt staan wekelijks een aantal dagdelen achter de informatiebalie. Quint: „Als we zelf een muziekstuk of boek niet bezitten, zoeken we uit waar iemand dit wel kan vinden.” De uitleencijfers van de muziekbibliotheek dalen, vertelt Severt. „Veel partituren zijn digitaal te vinden. Overigens kunnen dergelijke edities wel gedateerd zijn. Verder is de nodige oude en 20e-eeuwse muziek niet op internet te vinden.”

Quint: „Voor onze cd-collectie is nog best belangstelling. Regelmatig zie ik volwassenen met een stapeltje cd’s vertrekken. Jongeren lenen geen cd’s meer.”

De Muziekverdieping gaat zich verder op de kaart zetten. Quint: „In de aangrenzende concertruimte willen we onder andere conservatoriumstudenten laten optreden.” Severt: „Als er iets gaande is in de stad proberen we daar thematisch op aan te sluiten. Mogelijk kunnen we iets met volksmuziek gaan doen. Het zou mooi zijn als mensen straks buiten openingstijden digitaal met hun vragen bij ons terechtkunnen.”

Rugzak

Op de Muziekverdieping houdt een veertiger met rugzak zich op bij bundels met Russische koormuziek. Een leeftijdgenoot staat gebogen over een partituur met filmmuziek.

Jan Burgers (69) zit ingespannen te werken achter zijn laptop. Voor hem liggen twee stapels partituren uit de NMI-collectie van componisten als Clemens non Papa en Philippe Verdelot. „Ik doe onderzoek naar de circa 1200 luitstukken, tussen 1545 en circa 1575 gepubliceerd door de Leuvense uitgever Pierre Phalèse. Het betreft onder andere stukken die gebaseerd zijn op vocale muziek. Volgend jaar hoop ik mijn onderzoek af te ronden en te publiceren, samen met een editie van de muziek.”

Naast Burgers zit Siri J. Westlund (23) gebogen over een partituur van Rossini. Met haar rechterhand slaat ze de maat. Met haar linkerhand maakt ze af en toe aantekeningen. De Noorse student orkestdirectie doet mee aan een uitwisselingsprogramma en komt graag in de Haagse bibliotheek. „Hier kan ik mij beter focussen dan op mijn kamer.”