Kiev en Moskou sluiten graandeal met Turkije en VN
Oekraïne en Rusland hebben in de Turkse stad Istanbul met Turkije en de Verenigde Naties akkoorden gesloten, waarmee ze de uitvoer van graan van Oekraïense havens via de Zwarte Zee ondanks hun oorlog garanderen. VN-baas Antonio Guterres maakte de baanbrekende ontwikkeling bekend.
De secretaris-generaal van de VN zei dat vooral ontwikkelingslanden en de „kwetsbaarste mensen op de rand van hongersnood” zullen profiteren. De graandeal zal voorkomen dat miljarden mensen met honger worden geconfronteerd, stelde de Turkse president Recep Tayyip Erdogan als gastheer en bemiddelaar. Volgens hem zal ook de oorlog „aan de onderhandelingstafel” eindigen. Hij uitte de hoop dat de overeenkomst over de graanexport het „keerpunt” blijkt.
Bij de ceremonie in Istanbul zaten de afvaardigingen van Oekraïne en Rusland evenwel niet aan dezelfde tafel. De Oekraïners hadden kort voor ondertekening nog benadrukt geen overeenkomst met de agressor te sluiten, maar met de Turken en de VN.
De internationale organisatie gaat de operaties die nodig zijn om het akkoord uit te voeren en de vaarroutes veilig te maken vanuit Istanbul coördineren. Een belangrijke rol zal volgens waarnemers de Turkse marine gaan spelen bij de beveiliging van de vaarroutes en het inspecteren van vrachtschepen. Mogelijk worden andere landen benaderd door de VN om mee te helpen. Nederland heeft eerder mijnenvegers aangeboden.
De oorlog tussen Oekraïne en Rusland is een strijd tussen twee van de grootste graanproducenten ter wereld. Oekraïne kan geen graan uitvoeren door de oorlog en Rusland heeft door sancties problemen met het handelsverkeer. De prijzen van onder meer tarwe zijn omhooggeschoten. Eritrea bijvoorbeeld importeert ruim de helft van zijn behoefte aan graan uit Rusland en de rest uit Oekraïne. Turkije voert bijna 86 procent van zijn graan uit die twee landen in en Egypte 74 procent.