In een interview met Trouw hekelde Van der Burg zaterdag het gebrek aan solidariteit bij sommige lokale bestuurders. „Als je ziet hoe Ter Apel worstelt, dan denk ik: dan is het toch ook een kwestie van onderlinge solidariteit? Je kunt kritiek hebben op het kabinet, of op het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers), op iedereen. Maar je wilt toch ook gewoon je collega-raadsleden en wethouders helpen? Ik had daarin echt meer verwacht”, zei de staatssecretaris tegen de krant.

Het kabinet heeft de Tweede Kamer vorige week in een brief laten weten met een wet te komen om gemeenten te dwingen asielzoekers op te vangen. Van der Burg zegt verbaasd te zijn dat een dergelijk middel ingezet moet worden. „Ik weet best dat je nooit van alle gemeenten toestemming krijgt om een asielzoekerscentrum te openen. Dat is een utopie. Maar we vinden met elkaar dat we asielzoekers moeten opvangen. Niet iedereen is het daar mee eens, dat weet ik ook wel, maar een meerderheid van de bevolking wil echte vluchtelingen opvangen. Dan denk ik: ja, jongens, dan moet je dat ook met elkaar regelen.”

De bewindsman vindt dat het huidige opvangsysteem niet meer voldoet. „De huidige situatie, met noodopvang en crisisnoodopvang, is een erfenis uit het verleden. We zullen naar een totaal andere manier moeten om de zaken te regelen.”

Volgens hem moet ervoor worden gezorgd dat de gewone asielzoekerscentra een bezetting hebben van 90 procent. „Dan kun je een piek in de asielinstroom opvangen in de bestaande capaciteit. Als er geen piek is, kun je andere groepen huisvesten die ook snel tijdelijk een woning nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan studenten, of mensen die een woningbrand hebben gehad.”

In de nacht van zaterdag op zondag hebben tussen de 250 en 300 asielzoekers buiten geslapen bij het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel. Het gaat om het grootste aantal in tijden. In de loop van de week nam het aantal mensen toe dat geen onderdak in het aanmeldcentrum had. Aan het begin van de week ging het om enkele tientallen. Later liep dat aantal steeds verder op.

Het COA meldde zaterdagavond dat er die dag nog wel asielzoekers vanuit Ter Apel naar andere locaties zijn gebracht. Daardoor konden wachtenden bij het aanmeldcentrum doorstromen. Maar er waren ook nieuwe mensen bijgekomen. Zondag konden enkele honderden asielzoekers worden overgebracht naar locaties in Apeldoorn, Zuidbroek en Stadskanaal. Daardoor hoefden in de nacht van zondag op maandag in Ter Apel geen mensen buiten te slapen.