Israëliër schuwt intern debat niet
Kritiek op Israël komt nogal eens voort uit onversneden Jodenhaat. Of leidt juist tot antisemitisme. Maar een gezonde discussie over het optreden van de Joodse staat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn. In Israël zelf al helemaal niet.
Het voelt vertrouwd als ik de toegangspoort van de Hebreeuwse Universiteit op de Scopusberg in Jeruzalem passeer. Ook al is het dan bijna 28 jaar geleden dat ik hier zelf in de collegebanken zat. Na drie decennia is er nog niet veel veranderd.
Het doel van het bezoek aan de universiteit was een interview met prof. Robbie Sabel. Maar de hoogbejaarde wetenschapper had het plan opgevat mij na het vraaggesprek mee te tronen naar een minicollege van zijn collega prof. Yael Ronen. Als journalist die ooit internationaal recht heeft gestudeerd, moet het toch weldadig aanvoelen om een middagje de juridische geest te slijpen, hield hij me voor. En zo geschiedde.
Voor een select gezelschap –niet alleen studenten, maar ook collega-hoogleraren– houdt Ronen een voordracht over de juridische status van Jeruzalem. Kern van haar betoog is dat er voor de Israëlische controle over de hoofdstad eigenlijk nooit een deugdelijke juridische basis is geweest.
Voor de volkenrechtelijke aanspraken van Israël op de rest van het land kan ten minste nog worden teruggegrepen op het delingsplan van de Verenigde Naties uit 1947. Maar voor Jeruzalem ligt dat op z’n minst een stuk ingewikkelder, aldus Ronen.
„Hoe verwerft een staat officieel grondgebied dat nog geen onderdeel van die staat is?”, werpt de wetenschapper als vraag op. „Ik heb nergens in de overheidsarchieven een officieel document van de regering kunnen vinden waarin wordt verklaard hoe juridisch gezien aanspraak op Jeruzalem wordt gemaakt.”
Om de gemoederen niet al te zeer te verhitten, haast Ronen zich te verklaren dat Jeruzalem zonder enige twijfel de hoofdstad van Israël is. „Maar we hebben het nu over de juridische grondslag. Dat debat moet wel zuiver worden gevoerd.”
Er ontspint zich vervolgens een levendige –en bij tijd en wijle opgewonden– discussie. Termen als gewoonterecht, bezetting en effectief gezag rollen over de tafel. Prof. Yuval Shany betitelt de stelling van zijn collega als „provocerend”, maar dient haar toch gefundeerd van repliek.
Het laat eens te meer zien dat Israëliërs het interne debat niet schuwen, ook niet als dat soms tot ongemakkelijke uitkomsten leidt.
Dat heeft niets met zelfhaat, antisemitisme of links geneuzel te maken. Het hoort bij een volwassen rechtsstaat en goed functionerende democratie.
RD-correspondent Alfred Muller is een maand met vakantie. In die periode vult Midden-Oostenredacteur Richard Donk de rubriek Israël Ingezoomd.
