„Zelfs in woelige tijden is de creatieve geest vrij en grenzeloos”
De coronacrisis raakte artiesten in Israël en elders op de wereld diep. Een aantal kunststukken waarin ze de gevolgen van de pandemie hebben verwerkt, is momenteel te zien in het ”Museum on the Seam” (Museum op de Naad) in Jeruzalem.
Het vrij kleine museum is gevestigd in een neoklassiek gebouw, dat in 1932 werd ontworpen door de Palestijnse architect Anton Baramki. Het bevindt zich op de grens tussen zeer verschillende soorten sociale groepen in Jeruzalem.
Dit is goed te zien op het dak, waar zich een espressobar en beeldhouwwerken bevinden. Achter het gebouw ligt de ultraorthodoxe Joodse wijk Mea Shearim en voor het gebouw de Arabische wijk Sheikh Jarrah. Een paar honderd meter naar het zuiden ligt de wijk Musrara. Voor 1948 was dat een wijk van gegoede Palestijnse christenen. Na de Onafhankelijksheidsoorlog van 1948 plaatste Israël er arme Joodse immigranten uit Noord-Afrika. Inmiddels is deze wijk een kunstcentrum met diverse kunstscholen. Op enkele honderden meters ligt ook de Damascus Poort met daarachter de islamitische wijk van de Oude Stad.
In de jaren 1948-1967 diende het huis als een Israëlische militaire buitenpost op de grens tussen Israël en Jordanië. Nu is het een sociaal-politiek museum voor hedendaagse kunst uit Israël en andere landen. De kunst in het museum stelt sociale kwesties voor publieke discussie aan de orde, waarbij, zoals museumdirecteur Shachar Shalev zegt, „we benadrukken wat ons verbindt in plaats van wat ons scheidt.”
Tentoonstellingen gingen bijvoorbeeld over mensenrechten, angst, dierenrechten, ecologie en eenzaamheid. De New York Times beschreef het museum als „een van de 29 meest indrukwekkende kunstinstellingen ter wereld.” En wie bezoeken het museum zoal? Dat zijn Israëliërs, toeristen, kunstliefhebbers, studenten en academici.
De Covid-19-pandemie was een zware tijd voor iedereen en dat geldt ook voor dit museum. Tijdens de lockdown was het museum gesloten. Een extra tegenvaller was dat de hoofddonor van het museum onverwachts overleed zonder een testament achter te laten.
Ook bij de artiesten in Israël en in andere landen kwam de pandemie hard aan. Hoe ze de angst, eenzaamheid, onrust en vervreemding hebben verwerkt is te zien in de expositie ”Aangeraakt”. De kunstenaars drukken hun gedachten uit in schilderijen, foto’s, video’s en plastieken. Wat daarbij opvalt is dat ze dat op zeer gevarieerde wijze doen. Curator Alon Razgour stelt dat „de tentoonstelling bewijst dat zelfs in woelige tijden de creatieve geest vrij en grenzeloos is.”
Een van de opvallende werken is dat van Amira Kasim Ziyan. Zij geeft uitdrukking aan de sociale en culturele identiteit van de druzen in Israël. De laatste jaren gebruikt ze fotografie om haar mentale toestand uit te drukken. De tekst bij de foto zegt: „Transparante lagen en exacte minutieuze details drukken de dagelijkse problemen uit van de vrouw, bij wie de emotionele storm geruisloos tussen de scheuren losbarst.”