Raad van State: Overheid heeft geen buffers meer
Den Haag. Het kabinet heeft de grens opgezocht van wat de overheid maximaal aan uitgaven kan doen. Er zijn geen buffers meer om financiële tegenvallers op te vangen, zonder daarmee de begrotingsregels te overtreden. Daardoor kunnen bezuinigingen weer in beeld komen.
Dat staat in de junirapportage van de Raad van State die donderdag is gepubliceerd. In het rapport geeft de Raad het kabinet onafhankelijk advies over de staat van de overheidsfinanciën zoals die in de voorjaarsnota is geschetst.
De grenzen komen in beeld doordat de coalitiepartijen in het regeerakkoord afspraken hebben gemaakt over extra miljardenuitgaven. Het gevolg daarvan is dat Nederland tegen de Europese begrotingsregels aanschuurt. Deze kabinetsperiode blijft de overheidsschuld onder het Europees maximum, maar dit jaar is het begrotingstekort groter dan volgens de Europese spelregels mag. Het in de voorjaarsnota geraamde begrotingstekort van 3,4 procent overschrijdt de Europese norm van 3 procent. Dat heeft overigens geen consequenties, omdat de Europese Commissie de begrotingsregels vanwege de oorlog in Oekraïne buiten werking heeft gesteld.
De Raad van State wijst op de risico’s voor de overheidsfinanciën. Door de oorlog in Oekraïne is het onzeker of de economie verder zal groeien. Daarnaast loopt de rente op, wat zich vertaalt in hogere leenkosten.
Prinsjesdag
In een advies eerder dit jaar daagde de Raad de minister van Financiën uit om in te gaan op de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. Het kabinet stelde toen dat de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de middellange termijn niet in gevaar is. De onafhankelijk toezichthouder vindt die stelling „onvoldoende gemotiveerd” en herhaalt in het huidige advies dat de overheid „nog steeds geen motivering geeft.”
De Raad zou graag zien dat het kabinet op Prinsjesdag in de Miljoenennota ingaat op de houdbaarheid van de overheidsschuld. Daarbij zou de minister van Financiën ook aan moeten geven hoe ze omgaat met de begrotingsregels als de economische risico’s daadwerkelijk negatief uitpakken. Het kabinet erkent dat er veel onzekerheden zijn, maar geeft niet aan welke gevolgen die kunnen hebben voor de begroting, stelt de Raad.