Micha Proper had altijd een hekel aan leren en lezen. Toen de oprichter van het online examentrainingplatform Digistudies in 2011 zelf moest leren voor zijn examens, zocht hij naar filmpjes op YouTube. Dat waren er niet veel. Reden voor Proper om een website te starten waarop examenkandidaten video’s kunnen vinden over de stof die zij moeten leren.

Proper merkt dat uitlegvideo’s steeds populairder worden. In de afgelopen drie jaar groeide Digitstudies uit van ruim 1100 naar meer dan 10.000 gebruikers. Corona heeft daarbij geholpen, denkt hij, wijzend op de achterstanden die scholieren opliepen door zieke docenten en onlinelessen. „Hoe je het ook wendt of keert, de kwaliteit van het onderwijs is achteruitgegaan. Als leerling ga je dan extra hulp zoeken.”

Eindresultaat

Of studeren via YouTube werkt? Onderzoek van de Radboud Universiteit liet in 2016 zien dat die manier van leren leidt tot een beter eindresultaat. Een halve klas bereidde daarvoor een natuurkundetoets voor met een boek; de andere helft kreeg filmpjes te zien, als aanvulling op de les in de klas. De laatste groep scoorde een punt hoger op de toets.

Bij het onderzoek zijn wel wat kanttekeningen te plaatsen. Zo was de toets gemaakt door de docent die ook de filmpjes maakte. Ook keken de onderzoekers niet naar de didactische kwaliteiten van de docenten en de leesbaarheid van het boek, die ook invloed kunnen hebben op de scores. Daarnaast kan de populariteit van de beeldcultuur versus de leescultuur meespelen: 80 procent van de deelnemende leerlingen gaf aan het lastig te vinden om de motivatie en concentratie te vinden om teksten te lezen.

Video’s werken alleen als opfrisser, zegt neuropsycholoog Martine van Zandvoort tegen RTL Nieuws. Last minute studeren met examenvideo’s is volgens haar niet zo effectief. Ook hier geldt: herhaling is de beste leermeester. „Als je veel herhaalt, heb je meer ‘draadjes’ om de herinneringen uit je geheugen te trekken.”

Ook Proper benadrukt dat de lessen in de klas de basis moeten vormen. „Video’s zijn een verlengstuk van de les, geen vervanging ervan. Het verschil met een boek is dat animaties op een beeldende manier de uitleg ondersteunen.” Leren via video zou wel ten koste kunnen gaan van de leesvaardigheid, die weer belangrijk is voor taalvakken. „Daarom stimuleren we in onze video’s dat leerlingen blijven lezen om teksten te kunnen verklaren.”