Een ludiek voorstel met een serieuze ondertoon, noemt voorzitter Tom Scheepstra het idee van de jongerenorganisatie van het CDA. De Limburgse afdeling kwam met het plan en het CDJA-congres steunde het vrijwel unaniem.

Woensdag viert de koninklijke familie de verjaardag van Willem-Alexander in Maastricht. Volgens Scheepstra hét moment om het jarige staatshoofd uit te roepen tot Hertog van Limburg.

Waarom moet de koning die titel krijgen?

„De populariteit van het Koninklijk Huis daalt, zeker onder jongeren. In 2007 was een kwart van hen nog voorstander van een republiek; in 2019 45 procent. Als CDJA maken we ons daar zorgen om.

Limburgers zijn vanouds al niet zo Oranjegezind. Dat komt denk ik omdat deze grensprovincie sterk georiënteerd is op het buitenland. Vanouds waren onze vorsten protestants, ook dat speelt wellicht mee in het Roomse zuiden.”

Helpt zo’n titel dan om het koningshuis populairder te maken?

„Dat kan zeker. Limburg heeft toch een beetje een eigen identiteit en cultuur. Als de koning hertog van die provincie wordt, zou hij dichter bij de Limburgers staan.”

Kan dat überhaupt, de koning zo’n titel geven?

„Technisch gezien kan de koning titels verlenen bij Koninklijk Besluit, getekend door de minister. Zo kreeg bijvoorbeeld prins Constantijn bij zijn huwelijk ook de erfelijke titel Graaf van Oranje-Nassau.”

Hertogdom

Koning Willem I droeg de titel Hertog van Limburg vanaf 1839. Limburg was toen nog geen volwaardige provincie, maar een hertogdom en onderdeel van de Duitse Bond. Toen het hertogdom in 1866 ophield te bestaan, verviel ook de titel voor het Nederlandse staatshoofd.

Het idee voor herinvoering van de hertogentitel is niet nieuw. In 2013, rond de inhuldiging van Willem-Alexander, opperde toenmalig gouverneur Theo Bovens het al. Hij informeerde bij de Hoge Raad van Adel of de koning zich Hertog van Limburg mocht laten noemen. Dat bleek niet het geval.

Hoe realistisch is jullie plan dan?

„Het is ongebruikelijk. De titel van het oude hertogdom bestaat niet meer. Zelf heb ik ook contact gehad met de Hoge Raad van Adel. De secretaris moest glimlachen om onze resolutie. Waarschijnlijk is het plan niet heel haalbaar, maar de eerste reactie was ook niet: Dit is per definitie onmogelijk.

Met dit voorstel wil het CDJA vooral stelling nemen. Onze boodschap is: de monarchie heeft meerwaarde. We zien polarisatie in het publieke en politieke debat. Het ontbreekt in dit land aan verbindende factoren. De koning is daar een van de laatste van.

Ook fungeert hij als internationaal visitekaartje en lobbyist voor de bv Nederland. Dat is belangrijk voor onze bedrijven. Je moet dus niet zomaar afscheid willen nemen van de monarchie omdat die te duur zou zijn. Dat het draagvlak afneemt is zorgelijk, daar moet echt verandering in komen.”

Een geintje met een seintje?

„Inderdaad. We zijn zeker voorstander van die titel. Aan de andere kant is het een ludiek middel om onze stem te laten horen in de discussie over de monarchie. Voor jongeren is steun niet meer vanzelfsprekend. Dat komt gedeeltelijk door de koning zelf. Hij heeft fouten gemaakt met zijn Griekenlandreis in coronatijd en het verjaardagsfeestje van prinses Amalia. Zonde, want dat daarmee verliest hij aan populariteit.”

Wat adviseer je de koning om het tij te keren?

„Het is mooi dat er meer openheid is gekomen, bijvoorbeeld door de openstelling van Paleis Noordeinde en de Koninklijke Stallen in de zomer. Het publiek kan dan een kijkje nemen achter de schermen. Maar dat mag nog wel wat meer. Het zou leuk zijn als de koning, bijvoorbeeld via video, zelf een rondleiding geeft door het paleis.

Corona heeft het koningshuis natuurlijk niet geholpen. Ik zou zeggen: ga het land in, laat zien wat je doet. En wees trots op prinses Amalia, die zo’n goede toespraak hield bij de Raad van State.”

Helpt het ook dat de Oranjes op Koningsdag Maastricht bezoeken?

„Mensen die de koning of koningin ontmoeten, reageren altijd positiever dan gedacht: Ze zijn veel menselijker dan op tv, veel normaler dan ik me had voorgesteld. Dus zo’n bezoek is hartstikke goed. Na twee jaar hebben we weer een Koningsdag zonder 1,5 meter, dus ik denk dat we achteraf zullen zeggen: Wat is dit eigenlijk mooi!”